domingo, 28 de febreiro de 2016

Teísmo e ateísmo


                                                     

Sempre nos dicían que o ateísmo era un invento moderno para a perdición da humanidade, que foron os endemoñados franceses da revolución da igualdade, liberdade e fraternidade quen o inventaron, que era cousa do demo ou que o século das Luces creou esa sombra para facer valer a crenza de que nada hai sobrenatural nin sobre as persoas. Pero parece ser que non, que os ateos son máis vellos cos montes aínda que sempre foron tratados como apestados na sociedade. Cando eu mesmo quero enfadar a mi tía María, dígolle que son ateo, e daquela ela persígnase do dereito e do revés, chorréame con auga bendita e asegura que prefire verme coxo, manco e cego antes ca ateo. Unamuno, tan pulcro nas palabras, preguntábase se somos nós creación de Deus ou é Deus creación nosa, e non sei quen dicía: Será palabra de Deus, pero a verdade é outra.
Sempre houbo alguén que puxese o asunto sobre a mesa, mesmo hai uns días, chegábanos a nova dun novo libro sobre o tema, escrito polo profesor Withmarsh da universidade de Cambridge, quen se mergullou nos textos e nas historias clásicas para sacar á luz un ensaio no que demostra que, xa na politeísta Grecia había ateos, pero por algunha razón, aínda que fosen homes dun saber excepcional, foron silenciados. Incluso a persoas como Sócrates, executado en Atenas por non recoñecer ós deuses da cidade, se lle silenciou esta faceta atea que foi a causa real da súa morte, cando a maioría dos seus paisanos pensaban que un deus andaba polo ceo levando o sol nun carro ou que determinado fillo de Eolo era quen fecundaba ás eguas do monte.

O tema non é doado. Preguntádelle a un pai que perdeu un fillo se deus é xusto e contestará claramente que non hai deus porque de habelo non pode ser tan mala persoa. Claro que sempre queda a resposta daquel curiña de Macondo, que no principio do mundo quen gañou a guerra entre anxos bos e malos foron os malos, pero como son malos, fannos crer que foron os bos os gañadores, para que lle botemos a culpa de todos os males do mundo a Deus. 
Sempre houbo unha disociación entre relixión e ciencia en todas as culturas, é como se o simple feito de buscar unha razón que explique as cousas convertese en malvado ó investigador, por negar a suposta facultade de mañoso do creador, e a pesar de todo aí están tantos cregos que, sen sacar os hábitos descubriron leis físicas irrefutables, leis da natureza que aínda estudiamos nas escolas e razóns astronómicas que nos fan pensar máis nun deus matemático ca nun deus bruxo.
Pero se ben é certo que a partir do Século das Luces o ateísmo puxo contra as cordas o pensamento relixioso, obrigándolle a intentar demostrar as verdades bíblicas fronte á ciencia empírica, aínda hai lugares onde se prefire ser crédulo a ser lóxico. Sen embargo, a dicir do profesor Withmarsh, o problema máis grave é que o ateísmo se acabe convertendo noutra especie de relixión. E non hai nada peor que as guerras de relixión, de mouros contra cristiáns, católicos contra protestantes ou crentes contra ateos.

xoves, 25 de febreiro de 2016

AS FLORES DA CORREOULA



Por Pura Tejelo

                                                                 Árbores de Lola Fernández


Coa flor da correoula que gabeaba pola muralla vella
faciamos toucados de noiva
na pequena praza
transformada  en salón de baile.
Os banzos  que adentraban na  solaina  da señora Concha
remedaban  reclinatorios engalanados
 onde os xoenllos  consagraban a cerimonia.

As nenas casabamos por ter  unha coroa de flores na cabeza,
casulos espumosos verquíanse  en fervenza sobre os cabelos  de frescura,
brotes brancos flotantes entre as edras vellas.

Non sei como os nenos compartiron
este  xogo os días  daquel verán.
Quizais nos amaron en secreto
ou amaron o arrecendo e a beleza das flores.

mércores, 24 de febreiro de 2016

PENICHE



Por Pepe de Rocaforte
            Baixei a Lisboa e ó sur de Portugal moitas veces e nunca se me ocorrera pasar por Peniche. Fíxeno por fin un día e a vila, de entrada, pareceume un poblachón desartellado, estraño, cun certo aire de fin do mundo de raro atractivo, tal vez por contraste coa fermosura de cromo de São Martinho do Porto, a miña parada anterior.
            Nun folleto apañado na oficina de información turística lería que Peniche foi unha illa ata o século XV. E un certo aspecto illado, arredado, continúa a ter hoxe. Ou polo menos esa foi a miña impresión ó chegar.
            Atravesei as rúas ata o porto, de onde saen barcos turísticos para as Illas Berlengas, e deixei o coche no malecón, debaixo dun letreiro preventivo: “PERIGO - MAR TRAIÇOEIRO”, que me trouxo o recordo doutro similar visto nunha localidade española do Cantábrico: “PELIGRO  – REBASES DE AGUA CON TEMPORALES”. A comparanza entre un e outro texto paréceme mostra elocuente das diferenzas entre o carácter portugués e o español.

            Case ó lado de onde parara estaba a Fortaleza, prisión durante a época salazarista, unha mole con mostras de triste abandono, a pesar dos arranxos que a converteron  nun museo onde, como en botica, hai un pouco de todo: coleccións de cunchas, mostras de traballos de encaixe, mobles, cadros, libros escolares de épocas pasadas e, o máis importante, as celas de seguridade da antiga prisión fascista, con reconstrucións de cómo era a vida dos reclusos, reprodución de informes da policía do réxime, mostras de traballos dos presos, cartas, unha colección de debuxos de Álvaro Cunhal, quen ademais de dirixente do Partido Comunista, tamén foi escritor (a novela “Até amanhã, Camaradas”, publicada en 1974 co seudónimo de Manuel Tiago, é obra súa) e debuxante (acompaño dúas mostras dos seus “Desenhos da Prisão”).
            Esta parte do museo, emotiva, sobrecolledora, é outra boa mostra das diferenzas entre Portugal e España, entre unha revolución, por moderada que fose, e unha “transición” feita por e para os mesmos que controlaran o réxime anterior, como é o noso caso.
            De calquera xeito dáme a impresión de que o maior atractivo hoxe para os visitantes de Peniche son as ondas do seu mar, ideais para a práctica do surf. Se alguén de vós é practicante dese deporte e non lle ten medo ás vagas poderosas, pode achegarse a surfear alí. Eu conformeime coa visita á Fortaleza e nin sequera me animei a coller o barco para ir ata as Berlengas.