Imaxinádevos a un extraterrestre que vagando polo universo descobre o noso planeta. Cos sofisticados medios que seguramente posúa na súa nave, pode analizar todo o que ve antes de entrar na atmosfera e decatarse de que a maioría é auga, incluso as nubes que cobren a súa superficie son auga evaporada, co que, baixo unha lóxica irrefutábel mandará unha mensaxe á súa base para dicirlles que acaba de descubrir un planeta que se chama “Auga”.
Sen embargo os nomes non sempre fan honor ó que nomean, porque non só se nomea polo que se é, senón tamén polo que nos vale e fornece. Á fin, eses nomes que lle poñemos ás cousas e lugares do noso entorno veñen sendo como alcumes que ó largo dos anos deixan o seu pouso máis aló do que os motivou. Aí temos a Pedra de Abalar, en Muxía, que xa non abala, pero o seu nome continúa e continuará durante moito tempo na nosa memoria.
Outra cousa é cando queremos simplificar o nome do lugar para aproximalo máis á comprensión de todos, así, os pais dun amigo que vive en Carterete, dinme que vive en América, e cando lles fago notar que América se estende polos dous hemisferios o máis que se aproximan é a dicir que vive en Nova Iorque, cando a verdade é que ese lugar pertence a outro estado; e outro tanto pasa con un coñecido que ten casa en Cambre e dinlle O da Coruña. Así postos, dámoslle nome ós lugares segundo o noso hábitat, pero tamén para facelos máis doados de situar, á fin e ó cabo ninguén vive dentro do mar e toda a nosa vida desenrolouse sempre onde pisa o boi, o camelo ou o canguro. Supoño que se as troitas tivesen que darlle un nome ó planeta chamaríanlle Río e o picudo vermello chamaríalle Palmeira.
Así se explicaba Xulio xustificando nomes como Montouto, Muros, Boiro ou Ribeira, máis ou menos doados de entender. Pero o que el non entende é que se lle chame Río Azor á praia de Riazor, en Palmeira, cando dende aqueles tempos nos que nas casas non había lavadoras nin se imaxinaba ninguén que algún día as houbese, a xente ía lavar ó “río de Riazor”. Logo un empresario fixo a carón da praia un hotel, e chamoulle “Hotel Río Azor”, e popularizou de tal xeito o nome, que non só llo cambiaron á praia incluso nos documentos e comunicados oficiais, senón que ó reordenar o nomenclátor urbano puxéronllo a unha rúa.
Que a orixe do nome desta praia e o seu río se deba a que foi un lugar de repouso dalgunha desas aves, tamén pode ser, pero entre os amigos de infancia, daqueles que andabamos a descubrir niños pola contorna, só lembramos miñatos, falcóns e lagarteiras, polo que me dá a espiña que o topónimo talvez habería que entendelo co mesmo étimo do Riazón de Carnota ou do Riazó de Vilalba.
E si, xa sabemos que algunha empresa deixou o seu nome na toponimia, pero ¿que dirían en Noia se ó río Tambre lle chamasen Tamara ou trocasen o nome de Verín polo de Verino?
Seguramente a esta praia palmeirá tampouco lle gusta que lle cambien o nome, pero como non ten boca non protesta.
Francisco Ant. Vidal
