AVEIRO - I

 

Pepe de Rocaforte

 

 

Farol de Aveiro

"Descubra os canais en patíns a pedal". Un imaxina este cartel na Piazzetta San Marco ou no embarcadoiro do Rialto e a imaxe tal vez lle resulte un pouco chocante. En cambio pode encontrar completamente natural velo no Largo do Rossio en Aveiro, ó lado do canal central desta “Venecia portuguesa”, onde unhas alargadas embarcacións navegan entre a Barra ou a Costa Nova coa vela despregada ó vento sen envexar a prestancia das góndolas venecianas. E un pregúntase se as viaxes a que se pode apuntar se farán nunha delas, algunha con nome tan atraente como "O rei da ribeira aldeiá", "O campião da ria de Aveiro" ou "A rainha da ribeira da aldea", decoradas con enternecedoras pinturas naif nas proas, sen se fixar ata que ó achegarse á beira descúbrelle, camuflado na popa, un potente motor "Yamaha", case tan pouco procedente coma o dos patíns a pedal.

            En fin, miudezas que se lle ocorren ó que suscrive cando se pon a pensar nesta vila desconcertante que a cada nova visita suscita impresións completamente distintas das producidas na ocasión anterior. Ou polo menos eso me sucede a min en Aveiro.

            A primeira vez que visitei Aveiro camiño de Lisboa foi unha mañá soleada de outono, nesa época na que as cores da paisaxe están máis matizadas, os perfiles recórtanse nítidos nun aire de cristal e por todos os lados se respira unha calma, unha tranquilidade sedante que te reconcilia co mundo. E a pesar do tempo transcorrido desde entón, non se me borrou da memoria a fermosura daquela mañá de paseo pola avenida do Doutor Lourenço Peixinho, pola beira do cais de San Roque. Como tampouco esquecín o viño doce e os bolos con nata degustados mentres ó lado, pola canal, unha barcaza avanzaba cargada de argazo.

Góndolas

Quedoume entón a impresión dunha vila amable, acolledora, alegre e tranquila, que convidaba ó regreso. E regresaría, cousa de quince anos máis adiante. Dous amigos recomendáranme o "Hotel da Barra" como lugar axeitado para o descanso, en plena natureza, entre o ceu e o mar. «Alí, se queres, poderás escribir algún poema. Verás o doado que é atopar inspiración, aínda que non máis sexa para un soneto pequeniño», dixérame, humorístico, José Viale Moutino, un dos recomendantes.

            Daquela vez cheguei de novo a Aveiro nunha tardiña de fins do outono, e atopeime coa noite moribunda da ria, atravessada de viés por fiapos de claridade turva que pareciam nascer dos novelos de sombra dos pinheiros ou do basalto confuso, sobreposto, das nuvens, como lería máis tarde na "Explicação dos pássaros" de António Lobo Antunes, nunha descrición axeitada milimetricamente á percepción que a min me embargaba.

            Faláranme da praia, do sol, da multitude ruidosa de bañistas. De camiño polaa Barra, o céu e a ria reflectindo-se mutuamente como dois espelhos paralelos, todo silencioso, deshabitado, a auga parada, gris, como morta, pareceume o meu punto de destino un lugar nas antípodas do que os amigos me recomendaran e empezóuseme a encoller o ánimo.

            Logo de pasada a ponte, a avenida que levaba ó hotel, paralela ó areal, estaba deserta e escura, as poucas casas todas pechadas, sen o menor signo de vida. Na recepción,, baixo unha luz morrediza, só o recepcionista no mostrador.

            Ó día seguinte habiamos saber que nós, a miña muller e mais eu, eramos os únicos clientes ocupantes do hotel, a sentírmonos case culpables diante daqueles camareiros á nosa espera para o almorzo no comedor deserto, de grandes vidreiras nas que asubiaba o vento, as pólas dunha árbore solitaria a bater con forza contra os cristais empurradas polo vendaval.

            Saiamos do noso aloxamento coa única compaña do zoar do vento, os guinchos das gaivotas e o bater das ondas no areal. Endereitabámonos para a cidade entre a néboa “pegaxosa e fria”. Unha claridade oblicua rompia a custo a bruma e aproximabase á ribeira nun halo de miríadas de particulas suspensas, na panza da cal os paxaros semellaban navios sen leme, desgobernados, reducidos ó contorno estreito dos ósos, radiografados, contra a lámina opaca do ceu. A auga non producía un mínimo ruido que se ouvise, nin unha vaga, nin unha corrente, nin unha cascada, un silencio completo, absoluto, horizontal, cor de crepe, e alá moi lonxe as lámpadas de Aveiro refractadas na neblina.

(Seguirá na semana próxima)

 Os fragmentos en cursiva pertencen a obras de Antonio Lobo Antunes.