mércores, 25 de xullo de 2018

A CIDADE DOS BUNDDENBROOK


Por Pepe de Rocaforte
     
Non me sentía moi decidido a visitar Lübeck, cidade a cousa de cincuenta quilómetros de Hamburgo, no estuario do río Trave, por causa dunha información segundo a cal durante a segunda guerra mundial o oitenta por cento da poboación ficara destruído polos bombardeos aéreos dos Aliados. Tal vez a miña informante se confundiu, ou máis ben entendinlle eu mal, porque posteriormente aseguráronme que os ataques da aviación británica só destruíran o vinte por cento do centro histórico.
O Domingo de Ramos de 1942, Lübeck sufriu un único ataque aéreo, que non se repetiría “gracias” a tratarse dun centro loxístico da Cruz Vermella. A maioría das súas edificacións antigas, declaradas pola Unesco “Patrimonio da Humanidade”, permanecen practicamente intactas desde a Idade Media e non son produto da falsidade dunha reconstrución ocultadora da historia última, como opinaría Man de Camelle.
Con tal certeza xa fun de mellor gana coñecer a que na época medieval foi capital da Liga Hanseática, formada en 1356, cando se reuniu aquí a primeira Dieta (Hansetag). A Hansa medraría e acadaría tanta forza que chegou a declararlle a guerra a Suecia (e vencela). Nos seus mellores tempos formaban parte dela unhas noventa cidades libres do norte de Europa.
Por certo, o santo patrón dos comerciantes da Hansa era Santiago Apóstolo, polo cal non é estraño que na Baixa Idade Media os peregrinos procedentes dos países escandinavos chegasen ó porto de Lübeck para desde aquí iniciar a “Ruta Baixa” do Camiño de Santiago.
Á parte do orgullo de ser o lugar onde se creou a Hansa, hoxe os seus habitantes gábanse de contar con tres Premios Nobel. Aquí naceron Thomas Mann e Willy Brandt, e se ben o terceiro, Günter Grass, non naceu en Lübeck, aquí viviu os últimos vinte anos da súa vida.
Non visitei a “Willy Brandt Haus”, nin a “Günter Grass Haus”, pero si fun coñecer a “Buddenbrookhaus”, a casa da familia Mann, un fermoso edificio branco na parte alta da cidade antiga, onde se desenvolve a historia de “Os Buddenbrook”, a familia de ficción protagonista da novela do mesmo título, unha das grandes obras do primeiro Premio Nobel local.
Este edificio, destruído no bombardeo de 1942, foi reconstruído e comprado polo concello de Lubeck en 1993 para instalar o museo dedicado ós irmáns Thomas e Heinrich Mann. Á súa entrada recíbenos a escultura de Thomas, pintada de cor rosa como recordatorio da súa non declarada homosexualidade, que nos convida a coñecer a historia familiar, ilustrada por medio de fotos, libros, mobles, películas, etc., desde que en 1841 a comprou o avó do Premio Nobel, ata a morte dos seus derradeiros descendentes.
Entre moitas outras cousas que ver en Lübeck no espacio dunha tarde de verao, a quen sinta curiosidade recomendaríalle achegarse á Porta de Holstein, do século XV, cunha inclinación similar á da Torre de Pisa, visitar a Praza do Mercado, o vello Axuntamento, a igrexa gótica de Santa María e os antigos almacéns do sal na ribeira do Trave. E, ¿como non?, subir á torre da igrexa de San Pedro. Custa catro euros, pero ten un ascensor que nos leva case ata o alto, desde onde a vista de paxaro se domina toda a contorna do núcleo antigo da cidade.

domingo, 22 de xullo de 2018

Seoane e as herbas do seu brasón


      Cando don Sancho Ioanes, aló polo ano 1150, volveu da guerra contra os mouros, decidiu facer un percorrido polas terras da súa propiedade na compaña da súa esposa dona Toda de Trastámara, e por razóns que só o amor entende, quixo o bo señor empregar unha parte das ganancias daquela aventura mourisca na construción dunha torre no lugar que hoxe coñecemos por Milmanda, preto de Celanova, nos terreos que ela aportou como dote. 
   E unha vez construída aquela “casa” pensada para folgar pero que axiña se convertería en fortaleza, cando foi para inaugurala, con toda a felicidade que implica unha casa nova, coa amada esposa a quen, nestes xogos de amores novos, lle regalaba as flores que recollía do campo, dado que a flor máis abundante naquelas terras son as chamadas dixitais ou verbasco (Verbascum thapsus) ou chopo branco, non só lla ofreceu á amada esposa, senón que a mandou poñer no seu brasón, escudando a mesma torre sobre a que se asentará toda a súa liñaxe, que pasou de Ioanes a Seoane, e que asemade lle acabaron dando nome á floreada planta, tan aproveitada para aliviar o catarro e o rouquén, como laxante intestinal e ata como cataplasma en afeccións cutáneas, furúnculos e queimaduras.


xoves, 19 de xullo de 2018

O CAZADOR DE RATOS



Por Pepe de Rocaforte
   


          
 

Cando falamos do valor dalgunha cousa, o primeiro motivo da nosa estimación por ela parece ser o da súa utilidade, algo que sempre me fai lembrar o debuxo aquel de Xesús Campos no que se ve un señor de chistera e levita montado a cabaliño enriba doutro señor de boina e zocos ó cal controla coas rédeas nunha man e un látego levantado na outra mentres afirma: “¡O galego é útil!” Pero ó mellor pásome nos meus prexuízos, porque en realidade concédeselle o máximo valor a cousas que non serven para case nada, e como exemplo abonda con citar os diamantes, esmeraldas e demais pedras preciosas.


            Vén a conto este exordio para entrar no tema de hoxe. ¿Que lugar ocupan na nosa estima as obras literarias? ¿Valen para algo? E ó falar de obras literarias refírome particularmente ás consideradas (digamos dun xeito superficial) como de entretemento: novelas e contos en xeral.
            Veume este asunto á cabeza diante do exemplo de Hameln, unha pequena cidade da Baixa Saxonia, a uns cincuenta quilómetros de Hannover, na Alemaña, con pouco máis de cincuenta mil habitantes e máis coñecida entre nós como Hamelín.
Supoño que con só citar este nome case todos nos acordamos da historia do “Flautista de Hamelín”, coñecida na Alemaña como “O cazador de ratos”, título por certo moito menos atractivo que o posto por nós aquí.

Pois ben, os actuais habitantes de Hamelín decidiron sacarlle proveito á lenda tradicional do cazador de ratos, recollida y popularizada polos irmáns Grimm,  e tódolos días, á unha, ás tres e media e ás cinco e media da tarde, soa un enorme carillón na fachada dun edificio da praza principal, ó tempo de abrirse nesa mesma fachada unha fiestra pola cal circula o flautista seguido dos ratos, e detrás  deles un grupo dos nenos engaiolados pola música do cazador.
            O espectáculo congrega na praza a unha manchea de espectadores, que tamén poden seguir a historia, representada a diario polas mañás e dirixida por un músico vestido cun traxe rechamante cheo de colorido, que vai seguindo o camiño sinalado por unha reste de ratos reproducidos no pavimento, camiño que leva ata a ribeira do Weser, o río que bordea Hamelín, onde conta a tradición que morreron afogados os roedores.
            E, colorín colorado, desta maneira conseguiron os hamelinenses atraer un considerable número de turistas á súa cidade, coa conseguinte repercusión na economía local, e nós podemos comprobar como un conto serve para atraer visitantes a unha localidade que, de calquera xeito, tamén conta con outros atractivos para cantos decidan visitala.