sábado, 27 de xaneiro de 2024

Envellecemento activo

 

      


Ó largo dunha vida de parella, ¿cantas discusións non se teñen?, por palabras a destempo ou inescusábeis esquecementos que ó final acaban perdoándose con uns aloumiños ou facendo contas novas ó abrigo dunha cea á luz das candeas. O malo é cando cansos de buscar consensos os outrora compañeiros non encontran o camiño da reconciliación, xa sexa por teimosía ou por imperdoábel traizón. E entón vén a ruptura, o rachado de papeis, promesas e xuramentos para encetar unha nova vida, cada quen pola súa banda.

Din que os corenta é a idade que ten máis conflitos irreconciliábeis (a crise dos corentóns), por desavinzas sen volta atrás, pero segundo me contan os amigos, de cinco anos para acá tamén subiu o número de divorcios en idades máis provectas. Uns porque chochean, outros porque se senten rexuvenecer e, case sempre, porque os pequenos desacordos que antes se resolvían con un par de gorentosos bicos agora téñense por baballa de vello.

O amigo Xulio bótalle a culpa a esas discotecas acondicionadas para a terceira idade, onde viúvos ben parecidos e viúvas alegres animan o recinto co chamado envellecemento activo, rompendo cadrís e esnaquizando corazóns entre parellas que, despois de corenta ou cincuenta anos de casados, decátanse de que o amor tamén ten data de caducidade.


Segundo datos do INE os divorcios entre maiores de setenta anos aumentaron nos últimos anos nun vinte por cento, e a causa, coma sempre, débese ó desamor, pero vén de moito atrás, de cando os guapos e atléticos noivos do álbum de vodas comezaron a botar barriga e preferiron adurmiñar vendo un programa de rexouba e murmuración ca botando un agarrado a media luz na intimidade do fogar.

E cando chega a xubilación e os fillos xa non dependen dos coidados paternos, cando non hai horario nin obrigas vitais, pasear cansa e a esperanza de vida téntaos dicindo que aínda lles queda moito por vivir, vanse esquecendo aquelas promesas de amor eterno, nas boas e nas malas, pronunciadas diante do cura ou do xuíz en presenza de testemuñas, e apúntanse ás excursións do INSERSO tentando rexuvenecer na discoteca dun hotel de Benidorm, pretendendo pórlle un parche á desgana, para non desinchar de súpeto nunha estadía apática, mirando como caen as follas do calendario. Tentados por un divorcio que os retorne a unha especie de novo celibato.

Sexan eles ou elas, chega un momento no que a rutina cansa e o troque de roles tanto pode ser unha liberación como unha arroutada tolemia.

E entón ambos recoñecen que non todo é coma cando tiñamos vinte anos. Sen embargo, os datos aportados polas estatísticas do INE tamén apuntan a que, maioritariamente, quen pide o divorcio, son os homes e algo menos as mulleres.

Xulio ten a súa teoría, que non ten por que ser compartida, que as mulleres pídeno principalmente porque xa están ata a cofia de fregar pratos e aguantar machismos arcaicos e exacerbados, mentres que nos varóns é por afán de novas aventuras, crendo que coa súa pensión no peto e con anos por diante, unha rebuldeira algo máis nova que a súa compañeira de toda a vida vaille insuflar o alento que se lle escapa.

As estatísticas falaron e nós sacamos como conclusión que nada é matematicamente exacto nin todos os pactos se cumpren. 

Francisco Ant. Vidal

(Este artigo foi publicado na sección Lingua Proletaria, na edición de Barbanza de La Voz de Galicia). 

venres, 26 de xaneiro de 2024

Aldeas asolagadas, ou case

Por Pepe de Rocaforte

        

Granadilla (Cáceres)

          

            Dando unha volta pola pantalla do ordenador á busca de algunha información curiosa, chamoume a atención unha sobre Granadilla, pequena vila amurallada de orixe medieval, na provincia de Cáceres, que a mediados do século pasado,  concretamente no ano 1964, foi definitivamente abandonada polos veciños que alí quedaban, a consecuencia do inicio das obras de construción dun embalse bautizado co nome do poeta José María Gabriel y Galán.

  Aqueles traballos alagaron os accesos ó pobo (todos, excepto un), de xeito que cando a obra ía así de adiantada, as autoridades competentes decidiron non continuar coa construción do embalse. Pero, claro, a tales alturas ningún veciño de Granadilla, por unhas razóns ou por outras, podía regresar xa á súa casa.

            Os que foran habitantes do lugar viron impedida a visita ás súas vivendas, excepto en dúas ocasións ó ano, o día da festa da Virxe de Agosto, o quince dese mes, e o día de Defuntos, o dous de novembro. Actualmente, despois de rematadas as obras de restauración, a vila, agora de propiedade municipal, pode ser visitada todos os días do ano, excepto os luns, en horarios que poden vostedes consultar pulsando aquí.

            Casos similares ó desta vila estremeña déronse en diversos lugares de España e, por exemplo na nosa terra, vostedes poden ver o caso da aldea de Serrapio, na parroquia de Pedre, concello de Cerdedo, ó principio dos anos oitenta do século pasado. Daquela circulou pola Terra de Montes a noticia das inminentes obras para a construción dun embalse que asolagaría moita terra da parroquia de Pedre, especialmente en Serrapio.

            Daquela recorría eu a zona seguindo o camiño dos arrieiros que desde o Ribeiro transportaban viño a Compostela e en Pedre contáronme a historia do embalse, cuxas obras finalmente creo que non se chegaron nin a iniciar; pero a aldea de Serrapio tivo a mala sorte de que cando empezaron a circular as informacións, empezou tamén a chegar por alí xente coa intención de mercar as edificacións que empezaban a ser abandonadas, co fin de aproveitar a súa boa pedra para utilizala noutras construcións lonxe de alí.

Serrapio

            Os veciños, non todos, pensaron que, do mal, o mellor sería elixir o menor, e venderon canto puideron, de modo que  á volta de pouco tempo a calzada entre a ponte de Pedre e o casarío de Serrapio, converteuse nunha sucesións de moreas de pedras non aproveitadas polos espoliadores de casas.

            A Serrapio, ademais de visitar a aldea, fun con idea de lle botar unha ollada a unha fervenza que me dixeran que había no río de Quireza. Preto da súa desembocadura no Lérez, xunto a unha casa de boas proporcións que continuaba viva á beira da auga, parei a falar cunha señora que tomaba a sombra sentada diante da porta.

            De entrada pregunteille por onde quedaba unha fervenza nas proximidades e a boa muller contestoume que en Serrapio non había ningunha e ela tampouco a tiña na casa, pero subindo cara a Quireza, ó mellor vendíanme unha na fábrica de gaseosas de Bugarín. Unha confusión entre “fervenza” e “cerveza” coa que aínda rimos un pouco.

            A cousa deunos pé para iniciar unha conversa que habiamos prolongar en dúas posteriores visitas a Serrapio, polas cales puiden saber que a súa familia construíra unha casa nova, paréceme que en Bugarín; pero mentres non a viñesen botar de alí, ela e mais o seu home seguirían na casa onde nacera e vivira, ¿que menos podía pedir? Comprendín a súa petición, que non era cousa tan cara, e como imaxino que a estas alturas a boa señora xa debeu abandonar este cativo mundo, quero crer que se foi co seu desexo satisfeito.