sábado, 30 de decembro de 2017

Marcas de orgullo



            


Ese sentimento de orgullo por algo ben feito, acadado ou posuído que nos diferencia dos demais é o que nos leva a estampar a nosa sinatura, a poñer unha marca para deixar constancia do logro. Meu bisavó asinou un moble que gardamos na casa paterna como algo único. Algúns artistas foron máis lonxe, chegando a retratarse dentro da obra, desde o Mestre Mateo (se é certo que é el e non o monarca que lle pagou) ó pé do Pórtico da Gloria, Velázquez e familia no Portal de Belén ou o Greco e o seu fillo no enterro do conde de Orgaz. Os quintos de todos os reemprazos deixaron o seu nome nos muros do cuartel e os peregrinos a Compostela que entraban por A Coruña estampaban a súa marca nunha laxe preto da Torre de Hércules. Tamén os presos teñen por costume tatuar nos seus corpos un signo identitario do seu paso pola cadea, como as mafias da trata de mulleres marcan ás súas secuestradas, igual que os vaqueiros marcan as reses e os pastores as ovellas.
       Marcamos o que posuímos e o que facemos, por amor, por orgullo, por logro ou por contabilización, e igual ca os cadros, o asinado cobra valor sobre o anónimo. Esa é a outra función da sinatura. Os canteiros poñían a súa marca para saber cantas pedras traballou cada grupo e as sen marcar non se pagaban. O amigo Xulio, orgulloso da marmelada de limóns da casa que fixo, mandou imprimir unhas etiquetas para poñerllas ós frascos con que nos agasallou estes días, Melanie gravou por amor o nome de Antonio no brazo e a rapaza que nos serve as cervexas estampou o do seu neno de tres meses sobre a cicatriz da cesárea.


     Pero non todas as persoas poden marcar o seu traballo ou as súas cousas para sempre. Estou pensando nos médicos, de quen se valora máis o seu labor se non deixan marca. Ou iso era o que eu cría ata que vin na prensa a noticia dun cirurxián inglés, quen tras facer malabarismos co bisturí, tatuou no fígado que transplantou as súas iniciais, para deixar constancia do seu traballo. Non lle bastaba o historial clínico do doente, deixoulle a firma ben estampada. E aí xurde o problema ético.
     O doutor, Simon Bramhall, debeu pensar que aquilo que acababa de facer era algo único e merecía un recoñecemento, e como unha vez posto o novo fígado no seu sitio e cosida a ferida todo quedaba como se nada, aproveitando que tiña nas mans un láser de argon, que se usa para cauterizar e evitar hemorraxias, xa aproveitou para rotular o seu SB sobre o órgano, como un Picasso ó pé dun par de pinceladas. E que saibamos (porque non van agora a abrir a todos os operados pola súa man para saber cantos asinou) xa se ten noticia de dous doentes rubricados por el, desde o ano trece en que tivo tan narcisista idea.
     A verdade é que ese tipo de tatuaxes non causa danos físicos nin limita as funcións do órgano transplantado, pero é que tampouco quere ninguén levar a marca de ningún artista da medicina no seu corpo por moi agochada que esta vaia entre as vísceras. Imaxinade ó pai ou nai orgullosos do seu fillo que non contentos con deixarlle o apelido nos papeis do rexistro civil, quixesen asinar sobre a pel do crío aquilo de “Made by Pepiño & Pepiña”. Non creo que ó crío lle gustase moito.
(Este artigo foi publicado na sección de lingua proletaria de La voz de Galicia, edición de Barbanza)

xoves, 28 de decembro de 2017

O NACEMENTO DOS RIOS



Por Pepe de Rocaforte
            Todos nós, ou polo menos os que son do meu tempo, recordamos cando na escola aprendiamos os nomes e os cursos dos ríos, o seu nacemento e a súa desembocadura. Daquela na nosa enciclopedia escolar figuraba o río Miño como nacido en Fonmiñá (a enciclopedia poñía “Fuente Miña”, provincia de Lugo). Pero na actualidade sabemos que o Miño nace máis arriba, no Pedregal de Irimia.
            Veume esto á memoria o outro día cando un amigo me falaba dunha viaxe que fixera pola Serra de Cazorla. Dicíame que fora ver o lugar onde nacía o río Guadalquivir, aínda que non quedara moi convencido de que o nacemento fose alí onde llo mostraban, porque un pouco máis abaixo xuntábase a el outro riacho que viña de máis arriba e levaba maior caudal de auga. ¿Por que entón tiña que ser o Guadalquivir o primeiro e non o outro?
            Daquela puiden presumir de entendido, porque hai uns anos tamén andei pola Serra de Cazorla e un garda do parque que nos facía de guía explicounos que cando se xuntaban varias fontes, como sucedía naquel caso, considerábase río principal o que non secaba en todo o ano, e aínda que vísemos un regueiriño con máis caudal vindo de máis arriba, tratábase de auga estacional, que estiñaba coa chegada do verao.

            Aproveitei entón a ocasión de ter a man un home ó parecer experto en temas fluviais para lle preguntar cales eran os criterios que se seguían no caso de confluír dous ríos xa grandes, de caudal máis ou menos similar. ¿Botábase a sortes o nome?
E tamén a esto me respondeu, supoño que con fundamento, o garda forestal: nese caso continuarase augas abaixo co nome daquel dos ríos que teña unha desviación menor da dirección que ata o momento da confluencia traía.
Tate, velaí logo por que, a pesar de o Sil levar a auga, segundo din, o Miño leva a fama de maneira absolutamente legal. ¿Sabíano vostedes? Dáme a impresión de que o sabían e que aquí son eu o único que descubre Mediterráneos xa un pouco tardeiro¸ pero hanme desculpar, eu pensei en que como agora mesmo estamos en datas de celebración de nacementos, estas informacións non estarían tan fóra de lugar.
E con estas e con outras: boa sorte e que teñamos todos un novo ano feliz.