Correctores

 

                          

  

Hai dous grandes problemas cos correctores lingüísticos dos nosos móbiles, o primeiro derivado do tamaño do dedo en relación co da letra e o segundo que non entende todas as palabras que usamos, daquela  tanto para un caso como para o outro corrixe ó seu xeito segundo a súa base de datos provocando dúbidas de comprensión. E por defecto, a corrección faina en castelán, porque o galego aínda tendo máis antigüidade non é respectado nin ó vinte e cinco por cento. E cando queres mandar un recado por wasap o maldito corrector mestura palabras co conseguinte desconcerto que nos obriga a responder con esa famosa icona amarela con cara de asombro. Tampouco sería a primeira vez que me toca falar cunha máquina que non entende o meu acento barbanzán e confunde o de cerrar un cadeado con serralo ou cocer un polbo con zurcilo, nunha conversa sen ouvidos, en que cada un fala dunha cousa e entende outra.

É a maior traba que temos cos modernos medios de comunicación, cada vez máis imprescindibles, que non nos entenden ou censúrannos da maneira máis vil, trocando as palabras e o significado. Déixanche escribir o que queiras pero logo, como eses nenos resabidos que corrixen ó máis santo, transforman a túa mensaxe polo que o aparello quere, co que un sistema de comunicación pensado para a rapidez, convértese na práctica nun medio que o embarulla todo de maneira aleatoria ata o extremo de que moitas veces non somos quen de adiviñar o significado da frase.

E a dificultade vai máis aló da simple anécdota, porque estes novos sistemas tamén se usan para intercambiar opinións profesionais, e só hai que imaxinarse a un médico dicindo que a fulano lle doe a “barriga” e o sistema  interprete que lle doe a “barrica”, que un avogado fale dun “taxamento” e a máquina entenda “testamento” ou que nunha cita se confunda ter que “adiar” por ter que “odiar”. Por iso é unha boa noticia que a universidade de Santiago estea traballando neste eido co Proxecto Nós en colaboración coa consellaría de cultura, para que a cada vez máis común e necesaria interacción coas máquinas, sexa máis doada no noso idioma, que cando lle facemos unha pregunta a Google non se confunda porque a nosa pronunciación non está estandarizada coas normas do idioma predominante.

O Proxecto Nós, nunha primeira fase, asinada hai agora un ano, marcou as liñas xerais do programa dedicadas á conversa tanto oral como escrita, e agora entra nunha segunda etapa, co deseño de modelos que faciliten as diversas posibilidades de interacción mecanizada, que se promete baixo licenzas libres co fin de facilitar o seu uso xenérico por empresas, entidades e particulares, e que así, cando lle  dicimos a Google Maps que nos busque a mellor rota para chegar a Taragoña, non nos mande a Tarragona. Para que, cando temos que facer unha xestión nun banco, agora que están pechando oficinas e nos remiten para calquera asunto á vía telemática, non se confunda a máquina se solicitamos o “pago da pensión” con “pago da cesión” ou a “devolución” do recibo da luz coa “revolución” do mesmo, que non nos repita ata o esgotamento aquilo de “No le he entendido” para volver a facernos a pregunta con repugnante e admonitoria insistencia.

(Este artigo foi publicado na sección Lingua Proletaria, na edición de Barbanza de La Voz de Galicia).

 

COETZEE, POUND E OS TROBADORES PROVENZAIS

 

Por Pepe de Rocaforte

 

       

   

As miñas opinións sobre as obras dos premios Nobel (referíndome unicamente ós outorgados no apartado de Literatura) son cambiantes, varían bastante dunhas épocas a outras. Se me refiro ós anos que van transcorridos deste século XXI, vexo máis en consonancia cos meus gustos ós autores e autoras actuais que ós de tempos anteriores, cousa normal ata certo punto, e antes de emitir ningún xuízo, mellor será esperar o paso doutros vinte anos, para ver en que modo e maneira terá variado a nosa estima.

Regresando a esta primeira vintena de século, dentro do aspecto maiormente aceptable da obra dos premiados, hai para min dúas figuras especialmente sobresaíntes: Alice Munro e John Maxwell Coetzee. Deste último acabo de me poñer a ler por segunda vez  o “Diario dun mal ano”, con intención de comprobar se debía modificar a mala opinión que me producira anteriormente, ou seguía sendo igualmente negativa.

Cando fixen a primeira lectura escribín: «Non me acaba de convencer a ocorrencia de Coetzee de mesturar (mellor que mesturar, poñer un á beira dos outros) tres textos, dous narrativos e un chamémoslle ensaístico. Tal vez sexa un intento de disimular as dificultades que o autor atopaba para con aqueles datos iniciais argallar un relato de máis peso».

“Diario dun mal ano” ten a particularidade de estar escrito dividindo cada páxina en tres partes. O terzo superior contén pequenos ensaios, reflexións e comentarios sobre diversos temas, que formarán parte dun volume a publicar en alemán co título de “Opinións fortes”, escrito por seis colaboradores de diversos países, segundo idea dun editor xermano. No terzo central o escritor, home xa maior, de setenta e tantos anos, relata a súa relación cunha moza, veciña do mesmo edificio onde vive el, por quen sinte unha atracción a cada paso maior e a quen, máis que nada para a ter preto de si, contrata como mecanógrafa para lle pasar a limpo os manuscritos que el vai redactando. No terzo inferior Anya, a mecanógrafa, conta o desenvolvemento da súa relación diaria con vello, J.C., e co seu compañeiro, Alan, con quen vive desde hai varios anos.

Na primeira lectura o encerellamento das tres partes entre si complicábame o seguir o relato e irritábame ó non lle ver razón para ter elixido tal xeito de ofrecer os fragmentos salteados, partindo moitas veces parágrafos pola metade, o cal me obrigaba a volver atrás para non me perder e naufragar na sopa (de letras). Na nova lectura solucioneino en boa medida ó ler todo seguido as partes que ocupan o terzo superior de cada páxina e, rematada esa lectura, volver ó principio do libro para seguir os terzos segundo e terceiro no orden en que os puxo o autor.

Dese xeito foi como vin unhas liñas, nas que anteriormente non me fixara moito, onde Coetzee fala dunha viaxe de Ezra Pound en 1912 iniciada en Poitiers e continuada por Angulema, Périgueux e Limoges. A segunda parte fíxoa de Uzerche a Souillac. A terceira de Sarlat, a Cahors, Rodez, Alibi e Toulouse, para seguir despois por Foix, Lavelanet, Quillan e Carcasona, finalizando en Béziers.

Pound fixo aquela excursión coa idea de utilizar a viaxe como material para un libro que se titularía “Gironde”, pero finalmente o libro non se puido publicar e só quedou del algún caderno de apuntes, hoxe na universidade de Yale.

Pound explicaba, como motivo da súa excursión, que non podía apreciar debidamente a poesía trobadoresca se non tripaba os camiños e non vía as paisaxes familiares ós seus poetas. «Hai dez anos, di Coetzee, seguindo os pasos de Pound, percorrín en bicicleta algunhas das mesmas estradas. [...] Non sei ben o que acadei facendo eso. Nin sequera sei o que esperaba o meu ilustre antecesor alcanzar. Partiamos ambos de que escritores para nós importantes (para Pound os trobadores; para min, Pound) estiveran efectivamente onde nós estabamos; pero ningún de nós pareceu ou parece capaz de demostrar na nosa escrita por que razón importaba eso. Para min, o único extraordinario que houbo en ver Roquefixade, foi descubrir que Roquefixade era vulgar».

¡Que mágoa, penso eu hoxe, que nin a Pound, nin a Coetzee se lle ocorrese por exemplo percorrer as terras onde escribiron os seus poemas Martín Codax e Mendiño!