sábado, 12 de outubro de 2024

Santo Olaf

 


Se hai un santo ó que nunca lle rezaremos, ese é santo Olaf, quen ademais de santo foi rei de Noruega, pero deixou moi mal recordo entre os galegos, cando quixo remontar o Miño para facerse coas riquezas dos conventos do interior, destruíndo ó seu paso a cidade de Tui e a súa catedral, secuestrou, matou e esfolou a todos cantos se lle puxeron diante, e, finalmente, un 16 de outubro, estando na corte do duque Ricardo de Normandía, aceptou o bautismo e obrigou ós seus súbditos a facer outro tanto.

Olaf Haraldsson, moitas veces confundido co seu colega e sogro, o sueco Olaf Skötkonung, xa embarcara como pirata viquingo cando tiña once anos, percorreu as costas europeas e cóntase, nalgunha das sagas que lembran as súas fazañas, como en certa ocasión, cando aínda era devoto de Odín, tras asaltar as aldeas que asentaban nas costas dun estreito fiorde, ó querer saír encontrouse co paso cortado na boca do mesmo, por grandes pedras que os nativos puxeran para evitarlle a fuxida, e entón el, invocando ós seus deuses, pediu que subise a marea para poder salvar os obstáculos, o que os seus devotos comparan co paso de Moisés polo mar Vermello. Noutra ocasión, cando soubo que a súa adega quedara baleira, mandou encher os bocois de auga e estes, ó momento, convertérona en cervexa.

O que si é certo é que Olaf molestouse moito por aprender do cristianismo, non só os seus mitos senón tamén a organización dos reinos cristiáns, e así se conta da ocasión en que viaxando polo Mediterráneo se lle apareceu en soños un tipo barbudo e rodeado dunha luminosa aura que lle aconsellou volver a Noruega para ser rei. E foi daquela cando, de regreso, parou no ducado de Normandía e se bautizou.

Buscando a unificación con Suecia, decidiu dirimir co rei, seu futuro sogro, mediante unha partida de dados, a quen lle pertencía o territorio. Aquel axitou o gobelete e saíronlle dous seises, entón o noruegués, invocando ó deus cristián, lanzou os seus e milagrosamente un dos dados partiu, saíndo, no enteiro un seis e no roto un seis nun dos anacos e un un no outro. Logo todo se amañou cunha voda.


Como é propio das haxiografías, son moitos os milagres e portentos que rodean a súa vida, como o acontecido no momento de morrer, cando se escureceu o ceo e houbo unha terrorífica tormenta; e iso foi durante a batalla de Stiklestad, no 1030, onde morreu invocando á divindade cristiá; e contan que un cego que por alí andaba, o lavar os seus ollos co sangue do finado, recuperou a vista.

Dada a traxectoria deste santo, é de supoñer que o seu cristianismo se fundamentaba máis en atar en corto ós seus súbditos, a quen ameazou con executalos ou mutilalos se non se bautizaban e cumprían coas leis dos bispos, polo que, ó ano de morrer, no 1031, foi canonizado e a súa tumba converteuse nun lugar de peregrinación.

Aínda así, e a pesares de que en Cavarrubias (Burgos), lle erixiron no 2011 a única capela da península dedicada a el, en Galicia non coñezo ningunha imaxe súa, en ningunha igrexa, ermida ou catedral, e é que, por moi santo que sexa, tiña moi malas pulgas e non deixou moi bo recordo entre nós.

Francisco Ant. Vidal

(Este artigo foi publicado na sección Lingua Proletaria, na edición de Barbanza de La Voz de Galicia).

 

sábado, 5 de outubro de 2024

Soños e pesadelos

 

 

   É de supoñer que diante dun gato deitado ó sol ou á calor dunha estufa, todos nos preguntamos se nese seu prolongado sono tamén soña. De non ser así, a vida dun gato, e sobre todo destes que temos como mascotas, encerrados nun piso e alimentados con produtos de supermercado, debe ser moi aburrida.

E de soñar ¿con que soñan os animais? Á fin os soños son estampas que se nos representan en función das nosas vivencias. Quen nunca viu diante un lobo nin tivo acceso a ningunha información sobre el, non vai ter pesadelos que llo lembren, e do mesmo xeito, se un gato nunca viu un rato diante nin catou unha espiña de peixe, malamente vai soñar con eles, nin os botará de menos, co que perderá un dos maiores praceres que aportan os soños: ter ó alcance da man, ou da pata, algo desexábel e gorentoso. E do mesmo xeito, se non sabe que existen os cans, tampouco terá pesadelos.

Así mesmo, cando quedamos embelesados vendo durmir a un bebé cabe preguntarnos con que soña, ou se ten os mesmos soños ós dous días de nacer ou ó cabo dun mes, cando as experiencias vitais apenas se limitan a chupar da teta e que lle muden os cueiros, dado que nos soños tamén hai unha evolución que é froito das propias experiencias.

A pregunta non é nova, e moi recentemente, uns biólogos mariños, tras case duascentas horas de gravación nun arrecife brasileiro, concluíron que os polbos, tan pouco estimados como animais de compañía, soñan e teñen pesadelos. E así se publicou nunha revista tan seria e fiábel como National Geographic, onde nos aseguran que observaron como aqueles, mentres durmían, cambiaban a cor da súa pel, tal que estivesen camuflándose ante algún perigo. O que denota que non só soñan, senón que incluso teñen pesadelos. Pero os amigos do parladoiro dos xoves, non se conforman con iso e van máis aló; a eles preocúpanlle as súas mascotas. ¿Soña o xílgaro con verse libre dos barrotes da gaiola? ¿Soña o can con pasear sen correa? ¿Soña o hámster con liberarse da roda en que dá voltas eternamente sen chegar a ningures? E se soñan todo isto, ¿saben eles que é un soño ou ó espertar andarán preocupados, pesarosos ou intranquilos polo soñado? Non me imaxino que pode  facer un mastín tras soñar que o amo o maltrata.

Xa hai algúns anos, no convento dos franciscanos de Santiago, coñecín a un freire que tiña na súa cela un canario ó que mantiña coas reixas da gaiola sempre abertas. O paxaro andaba por toda a estancia e incluso se asomaba á fiestra, pero sempre volvía a onde tiña o comedeiro. Cando lle advertín: “Padre Maxín, váiselle escapar o canario”, el respondeume moi sereno: “¿e onde vai ter mellor vida que aquí?” Seguramente en ningures. Aquel canario non coñecía outro mundo máis aló da fiestra da cela, e por iso non se aventuraba a fuxir. Aínda que agora, despois de ler ese artigo sobre os soños e os pesadelos dos polbos, dáme por pensar que quizabes, aquel paxariño, polo que vía máis aló da fiestra tomoulle medo ó mundo e o que tiña eran pesadelos incluso cando estaba esperto; pois aínda querendo a liberdade, tamén a el lle daba medo a responsabilidade que esta supón.

Francisco Ant. Vidal

(Este artigo foi publicado na sección Lingua Proletaria, na edición de Barbanza de La Voz de Galicia).