É sorprendente esa historia que nos conta García Márquez, de cando Margarito Duarte, nunha pensión de Roma, abre a súa maleta de pino lustrado e aparece ante os ollos de quen alí estaba unha rapaza vestida como unha noiva, aparentemente durmida. O bo de Margarito viaxara cos cartos dunha colecta pública dende os Andes coa misión de expoñer diante do Vaticano aquel milagre propio da santidade, como a mociña se conservaba coa pureza que tiña en vida, a pel suave e o pelo que seguía medrando e desprendendo un aroma a rosas, mentres que as flores con que fora enterrada estaban murchas. Os veciños que tal viron recoñecían naquela nena e naquel milagre algo sobrenatural, e só faltaba a confirmación da autoridade papal para presumir na súa aldea dunha santa de carne e oso.
Lembrábamos con Xulio esta historia mentres limpábamos e adornábamos os nichos e sepulturas familiares, e falábamos co enterrador da nosa parroquia, quen andaba enfaenado nos seus labores e non tiña boa cara. Ninguén ten boa cara despois de abrir un nicho e retirar os restos dun finado para deixarlle sitio a outro. Contaba aquel que un nunca se acostuma a ver o que quedou de alguén a quen se coñeceu en vida, con quen departiu algunha que outra conversa ou, sendo rapaz, lle ía por tabaco. “Un enterrador non debería exercer na vila onde se criou”, dicía. E aseguraba que peor é cando abres un sepulcro e encontras un corpo incorrupto. Unha anomalía contra natura, porque non son ósos que se desencaixen para meter nunha bolsa e ó cinceiro.
Xulio quería saber que se facía en tal caso, porque ó seu entender un corpo incorrupto é o que se nega a desaparecer, en opinión popular co beneplácito da divindade, e eu escoitaba sen meterme na conversa pero tamén sentía curiosidade. “Nada, déixase onde está e ó novo búscaselle outro sitio”.
A nosa terra non é dada a conservar restos orgánicos. Que llo digan ós arqueólogos, que moito encontrar doas, torques e restos de cacharros de barro pero nada de carne. Talvez por iso, un corpo incorrupto sempre se tomou por un sinal diferenciador co resto dos mortais. Segundo o enterrador, aínda que raro, algún caso tense dado. E contounos que, dun en concreto, falouse co párroco por se o finado levaba a aureola da santidade, pero o crego dixo que diso nada, que aquel por non cumprir nin cumpría coa misa dominical. Pero a familia estaba en que o seu parente fora sinalado e merecía un lugar especial dentro da igrexa, unha peaña ben iluminada e unha caixa para as esmolas.
Lembrei como remataba o conto de García Márquez, que o Margarito chegou a vello, despois de sobrevivir a cinco papas e aínda seguía esperando que o chamasen do Vaticano.
Este veciño noso tampouco é santo porque a autoridade non o quere, pero un sobriño seu contounos que súa nai, antes de operarse dos cadrís pediulle ó tío que intercedese por ela, e a operación saíu moi ben, polo que asegura ela con certa lóxica, que santo non será pero aí arriba debe ter moi boa man. E concluía a boa señora mentres pasea sen caxato, que a Igrexa de santidade só sabe o que lle convén.
Francisco Ant. Vidal
(Este artigo foi publicado na sección Lingua Proletaria, na edición de Barbanza de La Voz de Galicia).
