Por Pepe de Rocaforte
En Lugo, o 30 de maio de 1886, empeza a escribir Silveira da Mota a súa crónica deste británico xeito: «Sei por diuturna experiencia que ninguén debe denunciar os propios defectos, usurpando así ós amigos a tarefa que alegremente desempeñan...» Para a seguido se acusar de estar indignado consigo mesmo pola súa indolencia. ¿E en que consistiu ese pecado de indolencia? O portugués confésao así: «Detívenme na Coruña algúns días, pero dominoume de tal modo a preguiza que saín sen ter ido ó Ferrol. Non vin, por conseguinte, a cidade, que no principio do século pasado era apenas un pobre centro de comercio costeiro, e que é hoxe unha das máis importantes estacións navais de España [...] En fin, é feito consumado, non vin o Ferrol, e probablemente non o verei xamais».
* * *
«A cento quince quilómetros da Coruña, polo camiño de ferro que corre para Madrid, está Lugo, a vella metrópole do convento xurídico Lucus Augusti, distrito que segundo a circunscrición territorial ratificada por Constantino, posuía dezaseis cidades». Esta presentación vén seguida por unha breve información histórica, na cal Silveira da Mota conta que, despois da caída do imperio romano, residiu aquí por moitos anos a tumultuosa corte dos reis suevos, para posteriormente, entre os séculos XII, XIII e XIV, quedar sometida ó feudo episcopal.
«A cidade fica situada na cima dun outeiro, e é cinguida por murallas, cuxa admirable estrutura patentiza os perdurables vestixios da formidable civilización romana». Desde o circuíto das murallas admirou o viaxeiro nun pracenteiro paseo o magnífico escenario dos vales profundos, alfombrados de verdura, encostas fragosas, vellos arboredos, e ó lonxe os cabezos das serras case prestes a bater coas nubes. E a marxe do Miño, onde a paisaxe «ó mesmo tempo grandiosa e melancólica, encamiña o espírito para os pensamentos bos».
Polo demais, poucos edificios lle chamaron a atención na “silenciosa cidade”. «Un guía ou cicerone, se houbese aquí personaxes que exercesen este fastidioso oficio, indicaría o alegórico monumento da Praza Maior -o mosaico que consta ter pertencido a un templo de Diana-, o convento de San Domingos, cuxa venerable antigüidade suple e resarce a ausencia do bon gusto arquitectónico [...], a casa do concello, o pazo do bispo, e en fin, a vella catedral, onde se descobren, por entre paredes caleadas ou pulidas, pedestais sen estatua, columnas sen plintos, fragmentos de arcadas e de frisos da primitiva construción románica».
Naqueles días chovía a cachón en Lugo e a chuvia non lle permitía ó viaxeiro ver con detención algúns dos obxectos notables do lugar. Aínda que, a pesar da chuvia, ou quizais nun día de escampada, a gaita e o tamboril, “a tradicional filarmónica destes sitios”, percorreron as rúas nun inesperado día de festa.
Os festeiros esparexéronse por prazas e encrucilladas e afluíron habitantes da cidade e das aldeas e lugariños de varias leguas a redonda, o que lle permitiu a Silveira admirar un remuíño de «opulentas cores fortes nun enxame fantástico de traxes do país, desde o chapeu alto e a lustrosa sobrecasaca dos varóns, ata a monteira, a chaqueta, o primoroso dengue, a cofia, o manteo, o lenzo flamante dos montañeses e das labradoras». Ata puido ver uns charros “de Salamanca ou de Zamora” ataviados coa súa curiosa vestimenta rexional.
Aquela tarde enchéronse de xente as escuras adegas, houbo alegría, risos, gritos e viño a deus dar. E como remate unha pouco grata opinión sobre a música popular do país: «No dialecto galego oín muiñeiras, cantares de pandeiro, alalás, etc., cancións en que a monótona toada é xeralmente tenra e melancólica. Ouso, porén, declarar que a poesía popular da Galicia me parece inferior en donaire, en sentimento e en artificio métrico á das outras provincias da España».
Aí nos queda eso.
Ningún comentario:
Publicar un comentario