LAMEGO, O RIO

Por Pepe de Rocaforte

Baixando de Vila Real cara ó sur sucédense os socalcos, ordenados coma liñas ben escritas nun caderno escolar, coas uvas empezando a madurecer, as viñas rodeadas de oliveiras entre as cales de vez en cando aparece un bosquete de mimosas ou a mancha verde-calorosa dun piñeiral. E a presencia do Douro a facerse sentir, aínda invisible, pero poderosa.

Despois de pasar Regua e cruzar o río, xa á tardiña, fomos dar a unha pousada preto de Lamego, nun complexo aló no alto, pola Serra das Meadas. A paisaxe desde os apartamentos do motel alongábase maxestosa, Lamego a unha banda, á outra Regua e o Douro discorrendo en curvas remansadas; alá lonxe as luces de Vila Real no comenzo da noite. E logo unha sucesión de serras, que pola mañá se sobreporían unhas a outras medio esvaídas na néboa que subía do fondo dos vales para cubrir os fondais por onde discorren o Douro e o Balsemão.

Abandonamos aquelas alturas cun pouco de pesar e mentres baixaba entre voltas e reviravoltas da estrada decateime de algo no que ata entón non reparara: Lamego, a vila, é un río. Un río vexetal que descende nun tumulto de cachoeiras desde o alto do santuario da Nossa Senhora dos Remedios, nunha fervenza de escadas e máis escadas que se empezan a represar ó comenzo do Largo da Sé onde o leito do río descendente se converte primeiro en foresta de corpulentos castiñeiros de Indias; logo, máis repousado, de tilos frondosos, ata desembocar nunha praia circular, ou rotonda, co Museu Regional a un lado, a catedral asentada nunha das ribeiras e na outra, apolicado no seu poleiro, o castelo rodeado de viñas semi-urbanas, nun desplante de toureiro frente ó tráfico automobilístico que circula ós seus pés.

No medio da riada de verdura bordeada de edificios, érguese a figura en bronce de D. Miguel –“Bispo de Lamego, embaixador de Portugal"– que tal vez podería inducir a confusión ó turista despistado, pola semellanza de formas, avistado de lonxe, coa silueta dos anuncios do Porto Sandeman.

Despois de xantar, aplanados pola calor das catro da tarde, aprazamos para outra ocasión máis propicia a subida á fortaleza e decidimos entrar na catedral, onde se respiraba un fervor de aire acondicionado medieval, conseguido a base de paredes de dura e espesa cantería.

A aquelas horas o templo estaba deserto e o que máis nos chamou a atención ó traspasar a porta de entrada foi o vivo colorido das pinturas das bóvedas en contraste coa adustez pétrea da fachada.

Nun lateral da nave central unha muller de entre cincuenta e sesenta anos, grosa, vestida de negro, cun cesto de palla pousado ó seu lado no banco onde estaba sentada. Procuramos que o ruído dos nosos pasos non afastase da súa devoción a aquela única fiel no interior do templo e pasamos á súa altura en bicos de pés para non distraer a meditación en que a supoñiamos asolagada, a cabeza inclinada sobre o peito, baixo a ameaza do espadón esgrimido por un Miguel Arcanxo que mantiña a raia debaixo do seu pé a un pouco favorecido Lucifer na xigantesca pintura que cubre un dos muros laterais da catedral.

Ó pasar polo lado dela decatámonos de que a boa devota, tal vez máis que en rezo ou pía meditación, estaba medio trasposta a botar unha soneca que non lle viría nada mal despois do presumible trafego matinal na feira lameguense. Aumentamos as nosas precaucións para non facer ruído e deixámola descansar naquela hora en que a vila se abrasaba baixo o sol da sesta mentres fóra "ardían as meigas" coa calor, o cal me fixo pensar que seguramente non debe haber en todo Lamego sitio máis fresco que a catedral para a sesta da canícula.

Cando levabamos alí un bo anaco fresquiños e felices, baixou do alto o son dunhas badaladas preguizosas a dar as seis. Pasáranos o tempo tan de présa, sen nos decatar, que pensamos que o mellor sería deixarnos ficar así, naquel silencio e naquela beatitude, e non saír á canícula exterior, onde é a suor e a canseira corporal.

Así deixamos pendente un motivo para regresar noutra ocasión a Lamego.