LUCIA BERLIN

Por Pepe de Rocaforte

 

 

Entre a lectura de “Manual para mulleres da limpeza” e actual de “Unha noite no paraíso”, fun descubrindo a biografía real desta muller, nacida en 1936 e morta en 2004, é dicir non tan nova como se nos dixera, nin tampouco tan marxinal: en vida publicara tres ou catro libros de relatos e unha manchea de contos en diversas revistas. Cando tiña nove anos, a profesión de enxeñeiro de minas de seu pai levou a familia a se instalar en Santiago de Chile, onde Lucia foi educada coas rapazas da alta sociedade chilena, ata que ós quince anos e cun perfecto dominio do castelán, foi enviada a cursar estudios universitarios en Novo México, onde sería alumna de Ramón J. Sender, de quen admirou particularmente a “Crónica da alba”. (Por certo cantas persoas norteamericanas lerían os tres extensos tomos desa novela de Sender?)

Casada en 1958 co pianista Race Newton, o seu segundo marido, instalouse en Nova York un ano despois do casamento; o matrimonio tería fin en 1960, cando marchou a México con outro pianista, Buddy Berlin, heroinómano ó lado de quen iniciaría unha adicción alcohólica que non conseguiría vencer ata cumpridos os cincuenta anos.

Nesa época dos anos setenta e oitenta, con catro fillos e tres divorcios ás costas, iniciou un periplo que a levou a practicar unha reste de profesións que irían desde profesora substituta na universidade de Novo México a auxiliar de enfermería, telefonista, limpadora, nunha acelerada costa abaixo á que non podería poñerlle freo ata 1994 que un amigo a levou á universidade de Colorado, onde no campus de Boulder pasaría os seis anos seguintes como escritora residente e, finalmente, profesora adxunta.

Desta parte da súa vida sairían moitos dos argumentos dos seus relatos, boa parte dos cales son tan redondos, tan maxistrais, tan sinxelos e ó tempo tan complexos, que parece que lle fosen ditados polo numen ó oído.

E como mostra pásolle a vostede o extracto dun texto que ocupa pouco máis de media páxina, “O Pony Bar. Oakland”, que empeza así: «Hai certos sons concretos que son perfectos. Unha pelota de tenis, unha bola de golf golpeada no punto xusto. Unha volea alta nunha luva de coiro»...

O relato continua unhas quince liñas máis nas que lembra un xogo de críket en Santiago [de Chile]. Parasois vermellos, céspede verde, os Andes brancos... Para rematar con estes sinxelos parágrafos: «No Pony Bar lembrei que me sentira tan fóra de lugar no céspede verde como me sentía no taburete da barra ó lado do motorista. Levaba bisagras tatuadas nos pulsos, na articulación do cóbado, detrás dos xeonllos.

»-Faiche falta unha bisagra no pescozo -díxenlle.

»-A ti faiche falta que che dean polo cu.»

 ¡Ah!, Antes de me despedir ata a semana próxima, quérolle facer saber que tan pronto como acabe a lectura actual, voume poñer con “Ben vida a casa”, as memorias inacabadas de Lucia Berlin. Non vou deixar pasar máis tempo sen a ler.  Xa lle contarei.