Entre a chochería e a charlatanería

 

  Supoño que non son o único que se sente abafado por tanta leria de oradores que un día din arre e outro so, que por facer valer os seus disparates acusan, sinalan e se é necesario menten descaradamente, baixo aquilo de ti di que algo queda. E o peor é que ata non se poñen vermellos cando alguén con autoridade documental lles mete o dedo no ollo. Outros pecan de inocentes, pero as súas palabras teñen o peso do que eles representan.

Hai uns meses, o Papa opinou con expresións de macho trasnoitado que nos seminarios había moito mariconeo e alguén no noso parladoiro dos xoves dixo que estaba chocheando; porque non é propio del o uso de palabra tan fea, acusadora e impropia dun Sumo Pontífice. Sexa ou non certo o que no fondo pensase, a maioría entendeu unha maneira de pedir perdón polos incontrolados abusos dentro dos centros eclesiásticos, dos que se nos vén informando con demasiada frecuencia. Uns días máis tarde, a prensa fíxose eco doutra ocorrencia saída da santa lingua, proclamando que a cháchara é cousa das mulleres, e máis aló do que nos parecesen as súas afirmacións, máis propias dun misóxino, os portavoces do Vaticano apuraron a desculpalo dicindo que como non coñece ben o italiano, meteu a pata sen decatarse, usando palabras con significado enganoso. É o malo de quen castrapea moitos idiomas, que pode confundir eses falsos amigos que din os lingüistas e que todos metemos de cando en vez cando chapurreamos no estranxeiro. Pero claro, o peso dunha frase é directamente proporcional á autoridade de quen a diga, e falou o Sumo Pontífice. E falar por falar é unha das maiores imprudencias que comete quen non sabe por punto en boca, sobre todo cando se senteinfalíbel.

O Papa non é o único que bota a boca a pacer. Paseando por una das nosas vilas alguén sinalou a un grupiño de señoras e preguntouse a quen estarían poñendo a parir. Uns pasos máis adiante estaban uns señores e a ninguén se lle ocorreu facer a mesma pregunta.

Andar de leria é o que se dá entre toda clase de líderes cando se esforzan por aparecer nos medios facéndose notar, ou cando nós mesmos, en parladoiros con amigos, abrimos polémicas insubstanciais en que, por facer valer unha opinión acabamos difamando sen probas. E ninguén nos di que chocheamos, porque chochear é a desculpa benévola contra ideas e opinións non compartidas, xeralmente dos nosos maiores. 

 

O mesmo Santo Padre, uns anos antes de acusar ás mulleres de charlatanas, dixo nunha homilía que a cháchara é unha actitude asasina, entendendo como tal esa crítica desapiadada rozando o falso testemuño e o descrédito. E algo de certo hai, se temos en conta que ademais da morte física tamén está a morte social, esa pola que calquera andrómena pode condenar a unha persoa ó ostracismo.

De calquera xeito, eses discursos improvisados, tratando de agochar unha frase de dubidosa interpretación, son, moitas veces, a man que levanta a careta para intuír a verdadeira intención e o sentimento do orador. Unhas veces cabreándonos e outras desculpándoo como que está chocho; esa expresión coa que pretendemos quitarlle ferro ás ocorrencias sen graza de alguén a quen non queremos culpar de todo.

Francisco Ant. Vidal

(Este artigo foi publicado na sección Lingua Proletaria, na edición de Barbanza de La Voz de Galicia).