Por
Pepe de Rocaforte
«Station Island é unha illa no medio
do lago Dergh, que é, desde hai moitos séculos, lugar de peregrinación de
Irlanda. Chámanlle tamén “O Purgatorio de San Patricio” a ese Santo André de
Teixido de Eirín». Encontro esta breve información en “Amada liberdade” (Por
certo, gran libro o de Fernando Pérez-Barreiro Nolla. Cantos esteamos interesados
nos temas político-culturais da segunda metade do século XX en Galicia
deberiámolo ler con moita atención).
Á vista do texto de Pérez-Barreiro
busquei máis información sobre ese San Andrés de Teixido irlandés e non
encontrei unhas semellanzas tan grandes co noso como en principio supuxera. En
Station Island hai unha cova considerada a entrada ó Purgatorio, a onde xa no
século XII chegaban peregrinos que pasaban quince días de xaxún e oración no
mosteiro alí existente para, logo dese tempo, unha vez confesados e comulgados,
estaren en disposición de entrar á cova por onde se accedía (temporalmente) ó
trasmundo.
O tal “Purgatorio de San Patricio”
tróuxome á memoria outro Teixido, este en Bretaña: o de Sainte Anne La-Palud. Entre
os meus papeis revoltos busquei as notas tomadas nunha viaxe por terras bretoas
hai cousa de trinta anos, onde daquela escribín: «Entre as praias de Sainte
Anne La-Palud e Kervel, na ribeira onde desapareceu asolagada a cidade de Is, a
panorámica da baía de Douarnenez ó solpor é grandiosa. Ás nosas costas ofrécesenos
á ollada unha extensión de leiras de
millo cos pavóns ondeantes, coma un mar en descenso suave ata a beira do areal.
Nos campos de trigo recén segados as gaivotas descansan das súas evolucións
aéreas e a cousa dun medio quilómetro da praia érguese a basílica de
Sainte-Anne-d’Auray, máis suntuosa que o noso humilde templo de San Andrés de
Teixido, pero nun entorno non tan impresionante coma o dos acantilados da
Capelada».
Ese
santuario, ó que continúan arribando peregrinacións multitudinarias, é un dos
máis importantes de Francia, despois dos de Lourdes e Lisieux. Alá dise “Pe beo
pe varo / tle pep breizad mont d’ar Palud”, que seica traducido do bretón á
nosa fala significa máis ou menos: “Vivo ou morto / todo bretón debe ir
La-Palud”. ¿Non si que soa un pouco familiar?
O
santuario bretón é de mediados do século XVII, aínda que as súas orixes disque se
remontan a un antigo culto pagán á deusa Dana. No caso de Teixido, o primeiro
templo levantado provén polo menos do século XIV, pero a antigüidade das
crenzas que alí levaban ás xentes en peregrinación tamén procede de tempos
recuados, das épocas da cultura castrexa. Pero non imos discutir por cal deles puido
ter sido o primeiro, o curioso é como alí e aquí se desenvolveron unhas devocións
similares nunha época en que as comunicacións entre unhas terras e outras non
debían ser alá moi doadas.
