sábado, 2 de abril de 2022

As chuvias de abril



A finais de marzo, xusto antes do abril das augas mil, os sacerdotes de Cibeles convocaban ós devotos romanos para acompañar á deusa ata a beira dun río onde tiñan por costume somerxela para propiciar a chuvia. Chamábase a festa da Lavatio, e na procesión de acompañamento, tanto devotos como sacerdotes cantaban e tocaban instrumentos musicais ó tempo que lle pedían a súa mediación como nai da natureza para que o ceo regase os campos. Logo, cando chovía, ninguén pensaba no anticiclón das Azores nin na borrasca do Atlántico Norte, senón que a deusa agradecía a homenaxe musical dos seus acompañantes e o baño no río.

As chuvias de abril considerábanse un favor da divindade, e non había ano en que os labregos se esquecesen de sacar a esta deusa avogosa da fertilidade da terra; pero pasaron os romanos, viñeron os cristiáns e seguiron os rituais, tomando o relevo as santas e os santos patróns de cada parroquia, substituíndo ós antigos deuses e deusas, como protectores atentos ás necesidades da veciñanza.

Cóntanos Xulio que na súa parroquia, ata ben andado o século XX, cando o tempo de sol se alargaba en demasía, levaban ata o río do límite parroquial a san Pedro, a quen lle poñían unhas espigas de millo entre as chaves e alí mollábanlle a cabeza para que propiciase a demandada rega celeste. Asegurándolle quen lle contou deste antigo costume, que o patrón era tan eficaz, que moitas veces, cando volvían para a igrexa, xa lles chovía no camiño.

Todo isto era antes de que Mariano Medina nos informase ó final do Telediario de por onde viñan as nubes e o vento segundo lle contaban desde o barco K ancorado a poucas millas de Fisterra. Pero mellorou a tecnoloxía, viñeron os satélites meteorolóxicos, ós que todos temos acceso desde os nosos móbiles, e xa podemos adiviñar que roupa imos poñer dentro dunha semana. E entón empezaron a perder creto aqueles rituais nos que crían os nosos antepasados, e a xustificar as razóns científicas polas que hai meses ventosos e outros chuviosos, e lembrámonos de como xa os adiantados e racionalistas franceses do século dezaoito aprenderan a nomear os meses segundo o tempo que acostumaba a ser predominante, brumario, frimario, nivoso, pluvioso, ou ventoso, nomes definitorios que xa nos din o que se esperaba sen necesidade da intervención de ningún santo. E entón, cando no parladoiro do xoves nos contan desa antiga procesión de impetración da chuvia, tamén nos di Xulio que, segundo aseguran as malas linguas, aquel cura da súa parroquia, a quen trataban de caloteiro, tiña unha norma para converter unha petición en milagre, pois cando os veciños lle ían con tal petitorio, este pedía antes facerlle unha especie de novena ó santo, para ir preparándoo, para que non lle collese por sorpresa a Lavatio, e cada serán xuntaba ós veciños rogándolle na mesma igrexa parroquial, ata que un día, de súpeto, mandaba tanxer as campás e convocaba a todos para a procesión rogativa; porque o moi pillabán observaba o campo buscando pistas máis ou menos lóxicas (a Curota con touca, auga moita ou pouca), e cando sentía grallar á pega rabilonga, sabía que o animal ventaba a chuvia, e daquela ese era o día da procesión e o éxito da rogativa estaba garantido.

(Este artigo foi publicado na sección Lingua Proletaria, na edición de Barbanza de La Voz de Galicia).

Ningún comentario:

Publicar un comentario