DE SAN MARTINHO DO PORTO A ÓBIDOS

Por Pepe de Rocaforte

 

Deitado na area, na praia de San Martinho do Porto, as ondas a bater esmorecidas ós meus pés, imaxinábame espectador nun anfiteatro mentres frente a min, no escenario, contra a liña do horizonte arrandeaba un veleiro escapado do círculo case perfecto da enseada a través da única fenda aberta polo mar no acantilado.

Á miña dereita a vila de San Martinho e o seu pequeno porto, nunha imaxe de postal, axudaban a me facer sentir fóra do mundo, personaxe dun cromo ou cousa polo xeito, mentres á esquerda, preto da desembocadura dun regueiro invisible detrás das dunas, ducias de mariscadores afeccionados, alleos á beleza da paisaxe, empregábanse con entusiasmo na extracción de ameixas e navallas.

Remarcada polo arrolo das ondas, a sensación de calma era total, case inquietante, a pesar da cantidade de nenos que, a xulgar polas coidadoras que os acompañaban, supuxen tratarse de grupos de escolares en vacacións, esparexidos pola extensión do areal.

Para non ficar paralizado, convertido en parte daquela paisaxe de folleto de axencia de viaxes, animeime a me botar ó camiño pola beiramar, cara a Foz do Arelho, ata a lagoa de Óbidos, que inmediatamente me traería á memoria a lectura, xa lonxana, de “O Delfim”.

Son poucas as referencias paisaxísticas nesta novela de Cardoso Pires, pero todas cheas de intensas suxerencias. De volta na casa volvín reler, no capítulo inicial: «enfrento a janela de guilhotina que dá para o único café da povoação, do outro lado da rua, e, mais para diante, vejo o largo, a estrada de asfalto e um horizonte de pinhais dominado por uma coroa de nuvens: a lagoa (...) o Autor fixa-se unicamente, e com intenção, no tal sopro de nuvens que é a lagoa. Não a vê dali, bem o sabe, porque fica no vale, para lá dos montes, secreta e indiferente. No entanto, aprendeu a assinalá-la por aquele halo derramado à flor das árvores, e diz: lá está ela, a respirar». Unha suxestión. Como a historia que “O Delfim” nos refire e o lector vai adiviñando, pouco e pouco, de vagar, polos detalles apañados aquí e acolá ó longo das súas páxinas.

Esa mañá, despois de tantos anos da primeira lectura, subía pola beira da Lagoa de Óbidos e dicíame cheo de certeza: Aquí desenvolveuse a historia de Tomás Manuel da Palma Bravo, O Delfim. E ata nun exceso adivinatorio cheguei a identificar a aldea de Nadadouro coa Gafeira, aínda que acabei por recoñecer que non era así.

Daquela, despois de deixar de lado Caldas da Rainha, cunha lembranza para o preludio do 25 de Abril que foi o levantamento do 5º Rexemento de Infantería, tomei camiño de Óbidos, outra vila de postal, coa súa sensación de falsidade teatral, acentuada aquel día polo feito de se celebrar no recinto amurallado unha desas feiras medievais que desde xa hai anos inzan coma unha praga por todas as partes.

De calquera xeito, Óbidos ten o seu atractivo e para corroboralo, as rúas estreitas estaban ateigadas de turistas a tirar fotos a un lado e a outro, coa présa de quen o quere abarcar todo no mínimo de tempo posible antes de proseguir a súa ruta vacacional.

Na igrexa de São Pedro, no centro da vila, celebrábanse ese día varios casamentos. No espacio de tempo que  alí botei, vin dous, con todo o rebulicio de traxes recén estreados para a ocasión, os homes tesos, envarados, as mulleres encantadoras. E encantadas.

Cando xa me ía acabeime de decatar que o sitio non só atraía ós turistas, senón tamén ás parellas de noivos dispostas para a celebración da cerimonia matrimonial.