UNHA MÁSCARA CUBANA

Por Pepe de Rocaforte

 

        

            A colaboración da semana pasada, na que escribín sobre unha máscara que me trouxeron hai uns anos de Benin (Ou Dahomey, como se chamaba ese país cando eu era rapaz), fíxome acordar de outra máscara que merquei nunha visita a Cuba xa hai vinte e tantos anos (aínda gobernaba Fidel, o cal foi motivo importante para me animar a visitar a illa).

            Na Habana unha mañá calorosa de decembro a miña muller e mais eu paseabamos polo Malecón para desfrutar un pouco da airexa que traía a brisa mariña, e fómonos achegando ó estadio “José Martí”, onde parecía estarse celebrando un desfile militar ou algo polo xeito. Case non había tráfico de vehículos e atravesamos a avenida para ver de que ía a cousa.

            Así foi como acabamos por dar cun mercadiño onde, en vez de nos poñer a buscar a terraza dun bar para sentarnos e tomar algo fresco, metémonos a fisgar polos postos, aínda que o sol pegaba de raio (¿Como será aquelo en pleno verao?)

            No mercado podíase atopar máis ou menos a mesma mercancía de todos os sitios semellantes, pero por nos entreter un pouco puxémonos a abesullar o que había e eu acabei parándome a relear cun vendedor que tiña expostas no tenderete unhas figuras de madeira moi bonitas. Dunhas noutras o home empezoume a rebaixar pouqueniño a pouco o prezo da máscara que máis me atraera. “Bótase de ver que lle gusta, así que lla vou dar nun prezo bo para os dous e deixémonos de historias. É un pouco cara, si, pero paga a pena”.

            Fíxome coller a careta, dunha madeira á que el lle descoñecía o nome. “Pero olle, cóllaa en peso. E observe o traballo que ten”. Efectivamente parecía ter un bo traballo e debía pesar polo menos quilo e medio. (Logo, de volta na Coruña peseina e deu na báscula 1,370 quilos. E non só eso, senón que para lle facer por detrás uns buratiños para colgala, tiven que usar un taladro eléctrico, porque doutro xeito non lle daba metido o dente).

            Rematado o trato, o vendedor pediume “un pequeno obsequio”. “Un obsequio?”, interrogueino tratando de poñer cara de poucos amigos. “Si, home: unha camiseta española. De seguro que terá máis de unha e  o meu fillo colecciónaas”. “Ah!, pero non teño ningunha camiseta da selección española”. “Non, non lle digo da selección española. O meu fillo colecciona esas que teñen publicidade de calquera fábrica ou comercio”. “Pero eu aquí non teño nada máis que o posto”. “No hotel terá algunha”. “Home, algunha teño, pero aquí non”. “É o mesmo, leve a figura ó hotel e despois tráeme a camiseta. Fíome de vostede”.

            Expliqueille que o meu hotel estaba lonxe, na Habana Vella. “¿E logo en que hotel está?” Díxenlle o nome do hotel e respondeume que onde está ese hotel aínda non era a Habana Vella. “Pero efectivamente está un pouco lonxe”, recoñeceu. “De calquera modo é igual, pode volver mañán por aquí e tráeme a camiseta”.

            Non lle discutín máis. Díxenlle que estaba ben e que xa volvería mañán. Promesa que quedou incumprida, non só polo lonxe que o noso hotel ficaba do mercado, senón porque non tiña na equipaxe ningunha camiseta con publicidade dunha firma española.

            Aquí era o lugar de poñer punto por hoxe, pero pensándoo mellor vou seguir con outra historia, por varias razóns: unha porque se desenvolve na Habana, como a anterior, noutro mercadiño á entrada na baía. E outra porque non é moito máis o que falta por contar.

            Era o día anterior ó regreso a España e queriamos mercar unhas chilindradas para a familia. Case nada máis nos meter por alí vimos nun posto uns colares que non tiñan mala pinta. (Inciso: supoño que vostede sabe pouco máis ou menos o que é o “coral negro da Habana”. Eu non tiña nin idea). A vendedora, unha poderosa loira (tinguida, con toda certeza) informounos que tiña uns auténticos colares de coral negro da Habana e, supersticiosa como era, ofrecéunolos a un prezo tirado porque aínda non fixera ningunha venda na mañá e, se a primeira lla facía a uns españois, o día íalle saír redondo para o negocio.

  E púxosenos didáctica: “Se aproveitades a ocasión, déixovos os colares a dez dólares cada un, cando o prezo habitual non baixa dos quince. É dicir: aforrades un trinta e tantos por cen. E ademais ollade: nesto do coral negro hai moita falsificación, pero para comprobar se é auténtico coral negro da Habana só fai falta achegarlle o lume dun encendedor. Se é auténtico coral negro non sucederá nada. En caso contrario, naturalmente, arderá. Este que vos ofrezo é autentico, e se quixésedes levar máis, aquí me tendes sempre, son ben boa de localizar: a única loira do mercado”.

En fin, como o prezo non era nada do outro xoves, mercamos varios colares para a familia. Xa na casa, unha filla nosa, por lle parecer excesivamente longo, quitoulle tres ou catro doas ó seu colar. E dixo: agora vou facer a proba do algodón, neste caso do lume do mecheiro. E púxolle lume ás doas sobrantes.

Non é necesario que lle conte a vostede o resultado da operación.