Por
Pepe de Rocaforte
Estou
escoitando a radio sen lle atender moito cando empezo a oír unha información
segundo a cal acaba de se publicar nos Estados Unidos unha nova tradución ó
inglés da Odisea. O locutor conta as complicacións con que se encontrou a
tradutora, de quen non me quedou o nome por ter empezado a lle prestar atención
un pouco tarde.
Cando me fixei máis estaban citando unha
palabra grega, que tampouco puiden reter, á cal a tradutora acabou por lle
atopar un sentido máis axeitado que o ata agora utilizado: o de “complicado”,
como unha nova cualificación de Ulises.
Así que o rei de Ítaca, ademais de astuto,
arteiro e non sei cantas cousas máis, era un tipo complicado. Confeso que esta
nova adxectivación paréceme virlle como anel ó dedo, particularmente cando recordo
un dos moitos momentos remarcables da Odisea: aquel en que Ulises se empeña en
ir oír o canto das sereas.
Á parte del, xa os Argonautas se enfrentaran,
sen dúbida dun modo máis refinado, ó atractivo musical daqueles seres metade
mulleres e metade aves ou peixes, segundo época e país. Eles seguiran, na miña
opinión, un plan mellor que o de Ulises. Pero tamén é certo que contaban coa
colaboración dun excepcional compañeiro de expedición: o músico Orfeo, quen, ó se achegaren á Illa
das Sereas, empezou a interpretar, acompañándose á arpa, unhas cancións tan
doces e tan fermosas que, comparada con elas, perdeu todo o seu atractivo
feiticeiro á música coral daqueles encantadores, e maléficos, seres que
intentaban atraelos á súa illa.
Mais no caso de Ulises tamén debemos ter en
conta a consideración feita por Kafka, de quen tomo prestado o título destas
liñas (tamén o tomou Adelaida García Morales para a novela coa que gañou o
Premio Herralde e o escritor checo non o levou a mal, ou polo menos non dixo
nada ó respecto).
Kafka, nun pequeno texto de a penas páxina e
media, que debeu deixar non moi traballado a xulgar por certas leves
contradicións en que incorre, di que todo o mundo sabía que os tapóns de cera
para non oír o canto das sereas non servían para nada, porque aqueles sons
atravesábano todo. De ser así a cousa, Ulises veríase nun apuro bastante gordo,
a non ser que, segue dicindo Kafka, as sereas utilizasen unha arma moito máis
terrible que o seu canto: o seu silencio.
Cando Ulises chegou ás proximidades daquela
perigosa illa, ben apetrechado para escoitalas, elas, furiosas pola artimaña
ideada polo rei de Ítaca para oílas sen perigo de se ir botar nas súas
gadoupas, gardaron silencio. Non cantaron. E, naturalmente, Ulises non oíu o
seu silencio. El pensou que cantaban, pero, pola razón que fose, non podía
oílas. E esa foi, neste caso, a súa maior frustración.
Ningún comentario:
Publicar un comentario