Por Pepe de Rocaforte
Nun destes meus diarios paseos matinais daba o outro dia unha volta polos campos da Torre cando diante de min levantou o voo un pequeno grupo de xílgaros, tal vez fillos dunha mesma camada. Levei unha boa alegría ó velos porque, xunto cos melros, son estes uns dos paxariños polos cales sinto máis aprecio e houbo un tempo en que botei moito de menos o seu canto; agora os parques e rúas das nosas cidades están invadidos por unha poboación avícola de maior tamaño, formada principalmente por pegas rabilongas e corvos, sen esquecer as gaivotas arxénteas e pardelas de sempre, a cada paso máis numerosas.
A vista dos xílgaros fíxome lembrar da anterior corporación municipal coruñesa, a quen a prensa local non lle perdoaba nin unha. Por exemplo, pouco despois de se faceren cargo do goberno da cidade, á chegada da primeira primavera, ademais dos chaparróns habituais polas fochancas e pola sucidade urbana, seica nunca vista en épocas anteriores, cando a alcaldía pareceu esquecer a necesidade de segar a herba polos campos da Torre caiulle unha boa enxurrada enriba, sen estimar para nada a xustificación dada desde o consistorio de que ata chegado o verao non se procedería á sega da herba, porque alí aniñaba toda esta fauna de paxaros pequenos, cada vez máis reducida.
Este outro día, a vista dos xílgaros tróuxome tamén á memoria dous pequenos poemas do romanceiro español dos séculos XIV e XV. O primeiro o fermosísimo “Romance do prisioneiro”, ese que empeza: Que por mayo era, por mayo, / cuando hace la calor, / cuando los trigos encañan / y están los campos en flor, / cuando canta la calandria / y responde el ruiseñor,/ cuando los enamorados / van a servir al amor, / si no yo, triste, cuitado,/ que vivo en esta prisión, / que ni sé cuándo es de día, / ni cuándo las noches son...
E este outro: Fontefrida, Fontefrida, / Fontefrida y con amor, / do todas las avecicas / van tomar consolación, / si no es la tortolica / que está viuda y con dolor...
Dáballe volta ós primeiros versos de ámbolos dous romances, cando me pareceu ver neles algo no que nunca reparara: as estruturas de un e outro para min son idénticas, o tema é similar e o desenvolvemento inicial da historia segue as mesmas pautas nun caso e no outro. Nunca me parara ata agora en algo, para min tan evidente, como o parentesco entre os primeiros versos destes dous poemas. Logo xa cada un segue o seu camiño, no caso do “Romance do prisioneiro” para rematar unha das mellores composicións da lírica medieval española; no caso de “Fontefrida”, para reducir considerablemente a súa calidade. Pero aí xa entra outro modo de considerar a cuestión.
E como eu parezo case sempre tan empeñado en mesturar churras con merinas, paso a reproducir o texto que me pasa un amigo (o cal, no fondo, tamén podería ter unha certa relación co anterior, menos evidente, eso si):
«Quien hubiese juzgado a la España del cuarto rey Felipe, y muy singularmente a Madrid, por su brillante y regocijada exterioridad, al ver aquel pueblo en holgorio casi continuo, no hubiese podido pensar que padecía los más graves males públicos y privados, sino que nadaba en la abundancia y vivía en una era próspera, gloriosa y feliz (...) La primavera madrileña ofrecía, pues, un rosario interminable de regocijos y esparcimientos: estímulos para la alegría, acicates del amor, escollos peligrosos para la honestidad femenina; amenaza grave a las bolsas; renta saneada para mercaderes, especuladores en negocios más o menos turbios, busconas y celestinas; ocasión incomparable para los buscadores en río revuelto y motivo general de holgorio y bullanga».
O autor é don José Deleyto y Piñuela, (Madrid 1879-Madrid 1957) catedrático de Historia na Universidade de Valencia ata o fin da guerra contra a República, autor, entre outros libros, de Estampas del Madrid teatral del siglo XIX, Madrid 1935.
“Mira que pouco temos cambiado”, coméntame o amigo que me pasa ese texto.
Só cambiamos para o malo, aumento eu.
Ningún comentario:
Publicar un comentario