ODEMIRA

Por Pepe de Rocaforte

Aínda ben que é verdade,

 aínda ben que é  mentira,

 a acupuntura en Odemira.

Acórdome de lle oír cantar a José Afonso, nun concerto na Coruña, “A acupuntura en Odemira”. Antes de interpretala, o Zeca deu unha explicación da súa xénese, unha reflexión sobre a vacuidade de certos tipos de vida, que se lle ocorreu a partir dunha breve noticia de xornal informando do establecemento dunha clínica de acupuntura naquela localidade.

En realidade a letra da canción pouco ou nada tiña que ver con Odemira (...aínda ben que é para breve o festival / aínda ben que mañá é o ciclorama / e o campionato do mundo no primeiro programa / aínda ben que apostei no toto-bola /todos os días son santos, Dona Aurora...) pero o nome, Odemira, tal vez por unha curiosa asociación de ideas con acupuntura e Cachemira, rodeouse na miña imaxinación dunha aureola de exotismo oriental chea de engado.

A primeira vez que pasei pola vila, de camiño para o Algarve, aínda non oíra a canción de José Afonso. Pero esa ocasión case non conta, posto que crucei de largo sen parar e case sen fixarme no letreiro que indicaba o nome da poboación.

Foi posteriormente, unha mañá de verao en que baixaba de Lisboa. No camiño apañara unha parella de rapaces facendo auto-stop, ela inequivocamente xermánica, ben feita, loira, pel branca e ollos azuis, con ese aspecto de inxenuidade levemente vacua propio dunha boa cantidade de tedescos. Unha mociña nesa idade na que o seu atractivo chega ó punto culminante antes de empezar a deriva cara a unha constitución musculosa, tamén característica. O rapaz, aínda que criado na Alemaña, segundo me contou, era arxentino, cun aspecto inequivocamente latino, magro, moreno, ollos escuros, cabelo ensortellado e negro brillante. Seu pai seica traballaba nun consulado, ou na embaixada, ou non sei en que outra representación diplomática do seu país na Alemaña.

A parella dirixíase a Milfontes, onde xa levaban tres anos indo de veraneo e ó eu contarlle a miña intención de parar en Odemira, o mozo, como experto coñecedor da bisbarra, recomendoume un par de restaurantes. Desculpouse por non quedaren a facerme compaña, pero seica tiñan présa por chegar canto antes a Milfontes e ó mar. Comprendín, deixeinos no cruce e fun aparcar no comezo da estrada que se endereitaba para Aljustrel.

Era domingo e tal vez eso contribuíu a formar a impresión de desolación total que pegou en min. A imaxe que, alí ó sol no medio da rúa sen xente, me veu ó pensamento foi esa secuencia recurrente nas películas do Oeste americano: catro casas no medio do deserto, cunha parada de carruaxes para mudar os cabalos. Mesmo me parecía que dun momento a outro chegaría a dilixencia de Beja con dirección ó Atlántico, que se cruzaría coa de Lisboa para Lagos e Portimao.

Antes de me ver envolto na poeira e no piafar dos cabalos, busquei un dos restaurantes recomendados polo xermano-arxentino, nunha praza branca queimada sen misericordia polo sol. Un letreiro na porta dicía “cerrado por ferias”. Tratei de localizar o outro local do que me falara o mozo, pero nin modo. Por fin alá vin un paisano perdido a quen lle preguntei. ¡Vaiche boa! Xa había case un ano que aquela casa pechara o negocio.

Acabei xantando onde me indicou este novo informador, ó lado do cruce, nun local estrañamente cheo de comensais (tal vez os pasaxeiros da dilixencia, que se apuraban na sobremesa antes de continuar viaxe).

Despois de xantar, a pesar do sol, a forza do silencio que gravitaba sobre a vila animoume a dar un paseo polos arredores, do cal só gardo impresións moi fragmentarias: o canto das cigarras nas árbores ós lados da estrada, cachos de botellas escintilando ó sol de agosto nas augas achocolatadas do río Mira que se deslizaban de vagar, caladas, sen ruído. E pouco a pouco, a abrirse camiño desde a distancia, o rumor dun mar máis adiviñado que oído, un mar durmido e afastado no que a aquelas horas correría a asolagar o seu corpo no cénit da xuventude a rapaza alemá que pouco antes trouxera no coche.

Ganei a volta para a vila e, antes de marchar, parei a tomar un café que me despexase a modorra post-prandial. Non se me ocorreu preguntarlle o camareiro que me atendeu se aínda continuaba en funcionamento a clínica do médico acupunturista. Pareceume non vir ó caso.

Aínda  ben que é verdade,

Aínda ben que é mentira.

Eu ben sei a Cergal, a Superbock

A volta ó mundo polo cabo de San Roque,

En abril augas mil,

punto final.