O SACRIFICIO DE ISAAC

Por Pepe de Rocaforte

       Nestes últimos días puxéronse de actualidade un par de personaxes de quen o Xenesis nos refire unha edificante historia. Trátase de Abraham e Isaac, cuxas figuras pétreas, talladas no taller do Mestre Mateo, se atopan secuestradas na Casa Cornide da Coruña, actualmente en poder da familia do dictador que tanto se preocupou por España entre 1936 e 1975. “Os dous últimos presos do franquismo”, titulaba unha información que vin por aí.

      Non direi nada de Isaac, pero seu pai, Abraham, ben merecedor sería da cadea perpetua. ¿Ou de que outra pena sería merecente quen se mostra disposto a asasinar o seu fillo só por que llo pide ese deus cruel da Biblia que o viña distinguindo cunha serie de prebendas que o tipo temía perder se non obedecía as ordes do patrón?

      Certo que ó cabo Iavé deulle unhas palmadiñas no lombo e díxolle: “Detente, Abraham, non é preciso que mates ó rapaz, esto só era unha brincadeira. Fíxena por ver ata onde podía chegar a túa submisión ás miñas ordes”. E así quedou a cousa. Bonita, ¿non?

      E vénme esto agora ó caso, porque o outro día, visitando o museo de San Marcos, en León, atopeime cun cadro, “Camiño do sacrificio de Isaac”, obra do taller de Pedro de Orrente, pintor nacido en Murcia en 1580 e morto en Valencia en 1645, que gozou de especial sona pola súa mestría na pintura de animais.

      Como pode verse na primeira das ilustracións que acompañan este comentario de hoxe, a escena representa o momento en que camiño da cima do Monte Moria, onde se vai consumar o sacrificio do fillo de Abraham, este despide ós criados, mentres o rapaz camiña diante cargando ás costas o feixe da leña coa que vai ser torrado para que seu pai non perda a amizade de Iavé.

      Para min o máis curioso do cadro, e o que me fixo darlle vinte voltas na cabeza á súa posible explicación, foi ese can que aparece na esquina inferior esquerda do lenzo. Na reprodución que atopei en internet non se aprecia ben o detalle e houben de botar man dunha fotografía feita por min (segunda das ilustracións de hoxe, bastante mala. Pido desculpas, pero non podía usar o flash, naturalmente, nin dispoñía dun trípode en que apoiar a cámara). Así e todo pódese recoñecer o que está facendo o cadelo. ¿Pretendería Pedro de Orrente  rebaixar o dramatismo da escena con esta “simpática” actuación do chucho? ¿Tratarase só dunha mostra de humor escatolóxico? ¿Ou unicamente se propuxo o artista mostrar a súa habelencia á hora de pintar animais, trátese da postura que se trate?