Por Pepe de
Rocaforte
O vintenove de marzo morría en París Agnès Varda, mentres
máis ou menos á mesma hora vía eu na casa o seu documental “Os espigadores e a
espigadora”, coincidencia que parece inducirme a redactar a consabida nota
necrolóxica, pero non o farei porque é algo que non me gusta moito e ademais
pouca cousa sei sobre esta muller.
En realidade o primeiro coñecemento que tiven de Agnès Varda foi hai cousa duns tres
meses, cando un amigo me falou eloxiosamente da súa película “A felicidade”.
Busqueina, vina, e aínda que lle atopei algunhas cousas matizables desde o meu
punto de vista, animoume a buscar máis filmes seus. Non me referirei a eles, a excepción
dun par de apuntes sobre os dous últimos que acabo de ver, uns documentais que
me pareceron admirables.
“Os espigadores e a espigadora”, do ano 2000, mostra unha
Francia pola que, armada coa súa cámara dixital, vai facendo un traballo de
“espigadora”, filmando canto chama a súa atención, a partir dunha idea
proporcionada polo cadro de Millet, “As espigadoras”. Varda fai un traballo que, entre outras
cousas, fíxome ver como estes rumanos que remexen nos contedores do lixo á
rebusca dalgún material aproveitable para sobrevivir, fan algo parecido ás
espigadoras doutro tempo.
Neste documental chamoume a atención un grupo de xente
que ía a certa distancia detrás dunha máquina recolledora de patacas, collendo
as que deixaba perdidas a máquina. Nesa leira, de considerable extensión,
colleitan unhas 4500 toneladas de patacas por
temporada, que para poñer á venda nos supermercados deben ter un
determinado tamaño. As que exceden dese calibre, unhas 25 toneladas,
rexéitanas por invendibles. E non só eso, senón que esas rexeitadas (as 25
toneladas citadas) lévanas en camións e tiran con elas.
O outro documental, “Caras e lugares”, é un traballo
feito ós seus oitenta e nove anos en colaboración co fotógrafo (“artista
visual”, chámanlle nun artigo en El País) JR. Se no comezo do documental
anterior, filmaba o seu propio cabelo e as súas mans, como avisos do pouco que
lle quedaba de vida, en “Caras e lugares” vémola chea dun optimismo que só sufriría un pequeno bache cando, acompañada
de JR, se achega en tren a Suíza para visitar ó seu antigo amigo Jean Luc
Godard, con quen contactara para visitalo na súa casa.
Ese día Varda e JR atopan a porta pechada e as persianas
baixadas. Ninguén aparece a abrir, pero nunha vidreira ven escritas unhas
palabras: “Na cidade de Douarnenez, du côté de la côté”. A muller
achégase a lelas mentres di que Godard é impredecible, un filósofo solitario,
pero acabada a lectura, non pode coutar uns saloucos. A mensaxe parécelle
clara. “Se fixo esto para entristecerme, conseguiuno”, di. En Douarnenez,
explícalle a JR, estiveran anos atrás ela e o seu
marido con Godard e Anna Karina. “Du côté de la côté” é o titulo dunha
película feita por ela naquel tempo.
Logo pídelle un rotulador a JR e escribe na mesma
vidreira: “Gracias JLG por teres algo de memoria e non gracias por terme a
porta pechada”. E despois de deixarlle na entrada un paquete de brioches que
trouxera para el da súa pastelaría favorita, comenta entre dentes: “Es un
impresentable”.
Ningún comentario:
Publicar un comentario