Entre sabios e augures

     Había en Granada un príncipe a quen todos chamaban o Perfecto, pola bonhomía e correcto comportamento que amosaba desde a máis tenra infancia. Pero os augures, adiantándose ó futuro, sinalaron sobre el unha pequena nube que podía vulnerar a súa prognosticada capacidade de goberno, xustiza e prosperidade para o reino que ía herdar: Había de namorarse. Daquela seu pai, aconsellado por aqueles varudos señores de bonete e longas barbas, decidiu encerralo nunha torre onde sería servido por fieis criados a quen lles estaba prohibido pronunciar a palabra amor. O recluído príncipe creceu libre de prexuízos, coñecía o afecto dos seus seres máis próximos e toda a ciencia do seu tempo, pero no seu extenso vocabulario, por prescrición paterna, non entraba a palabra amor. Mais logo chegou a Candeloria, cando casan os paxariños, e baixo o firmamento, no piar das aves e no arrecendo das flores, a prohibida palabra resoou por todas partes, espertando a curiosidade do Príncipe, e entón... Invítovos a ler a lenda que, contada por Washington Irving, ten moita máis gracia para deixar ben clara a mensaxe de que non se lle pode negar a ninguén o coñecemento de ningún tema, porque máis cedo ou máis tarde este ha de aparecer nalgún dos recunchos da vida para espertar a curiosidade. E non hai nada peor que mal aprender, pois calquera asunto mal aprendido será unha pexa imposible de soportar, unha atadura ó medo e á incultura, e unha carencia que a persoa arrastrará de por vida.

     Por moito que os pais sexan os responsables da educación e aprendizaxe dos seus fillos, o maior error é pensar que os educadores, cada un especialista na súa materia, non dan a talla, cando en realidade, estes e aqueles deben ser colaboradores.

Non me imaxino á señora Cooper (da serie televisiva Big-Bang), tan católica ela, prohibíndolle ó seu fillo Sheldon asistir a unha conferencia sobre a evolución cando o rapaz tivese a curiosidade de entrar na aula onde se debatía se o home vén do mono ou o mono do home. Como moito, a boa nai, crente e crédula, dirá que aquilo é unha xerga moderna e o seu rapaz desquitarase acusándoa de pór á mitoloxía por diante da razón.

     Tampouco podo imaxinarme que por crenza paterna, por agoiro ou por superstición, o alumnado dun instituto non poida enfrontarse ós debates sociais destinados a entender e tomar partido ante todo canto van ter que afrontar ó largo da súa vida. Debater se o modelo atómico de Bohr é acertado ou non é tan importante como  confrontar, diante de expertos que sinalen os distintos puntos de vista, se as vacinas son boas ou malas ou se as drogas son necesarias para a economía, para a evasión fiscal ou para adurmiñar ós cidadáns.

     Esta semana faláronme dun rapaz de quince anos separado por orde xudicial da custodia de seu pai por permitirlle faltar a clase para poder trapichear con farlopa, quen, como bo augur, xustificábase co de que lle “estaba ensinando a gañar a vida”.

     Distinguir entre se Guzmán el Bueno foi un bo patriota ou un mal pai forma parte da formación da persoa, sempre baixo a guía de quen mellor coñeza o tema de que se trata, porque por desgracia, os pais non somos expertos en todo.

Aprender a distinguir estre Astronomía e Astroloxía é tan importante como distinguir entre sabios e augures.

(Este artigo foi publicado na sección Lingua Proletaria, na edición de Barbanza de La Voz de Galicia)