VIAXES DE TURISMO

Por Pepe de Rocaforte

Conversaba non hai moito cunha compañeira con quen coincidín nalgunhas viaxes de turismo e tanto ela como eu botabamos de menos esas ocasións en que, por un escaso tempo e en aventuras planificadas para non deixar marxe a unha mínima variación, escapabamos á monotonía da vida habitual. Agora esta pandemia, con trazas de non nos abandonar ata quen sabe cando, tennos afastados desas breves escapadas, que tanto nos axudaban a nos resignar na repetición destes días sempre iguais un detrás doutro.

Así e todo, para non magnificarmos excesivamente as nosas aventuras viaxeiras, contoume esta amiga a súa, de momento, última excursión, feita polo nordeste da India hai xa varios meses. Unha viaxe seica decepcionante por todos os conceptos, xa que  en todo o traxecto case non baixaron do autobús en que facían o percorrido máis que para comer e durmir, por causa, segundo lle explicaron, da perigosidade dos lugares por onde circulaban.

“Dábame a impresión”, díxome, “de estar sentada na casa vendo reportaxes a todo color de percorridos a través do mundo nunha emisora de televisión desas dedicadas unicamente a ofrecer preciosas gravacións viaxeiras; pero no meu caso papando calor a mazo e sen a comodidade de estar no sofá da miña sala”.

O tema da excursión pola India tróuxome á memoria un dos meus maiores desexos xuvenís, fomentado particularmente polas aventuras de “Kim”. A lectura daquela historia das correrías do rapaz acompañando ó Lama a través dun país para min incrible, afastado e exótico, proporcionárame na adolescencia moitas horas de pracer.

Na novela de Kipling había un momento que me emocionaba particularmente: o de cando o vello lama se despedía e emprendía pé ante pé a súa viaxe solitaria cara ás montañas cubertas de neve perpetua, camiño do Himalaia, e Kim quedaba ás súas costas, parado, inmóbil, os ollos cravados na figura fraca e desprotexida do santón que pouco e pouco se perdía de vista na distancia.

De volta na casa busquei no libro esa pasaxe, pero nun primeiro repaso non a atopei, ¿inventaríaa eu tal vez? Vin en cambio este fragmento que traduzo libremente da versión castelá de Juan I. Croselles: «Sentouse o lama á beira do precipicio, entretido en deixar caír pedriñas ó abismo. Frente a eles, a trinta millas de distancia, a voo de paxaro, alzábase a cordilleira cuberta de manchiñas verdosas, que en realidade eran enormes bosques, cada un dos cales precisaba para atravesalo varios días de marcha. Por detrás da aldea, a montaña de Shamleg cerraba toda a vista polo Sur. Parecíalle estaren sentados nun niño de cirrios situado so o aleiro do tellado do mundo».

Despois de tales lembranzas xuvenís, ¿que frustración non sentiría eu de ter feito unha viaxe por terras da Bengala Occidental, por exemplo, e sucederme algo parecido ó que lle sucedeu á miña amiga?

Acordeime entón de como os viaxeiros se consideran, en relación cos turistas, e poñen toda a énfase en marcar as distancias con quen, como escribía Yasunari Kawabata en “País de neve”, non fan máis que chegar e emprender a marcha ó día seguinte. ¿Onde quedan, para un turista, aquelas miñas aspiracións de rapaz, as selvas que soñaba eu con explorar ó longo do Congo, ou do Nilo Azul, ou do Amazonas? A estas alturas xa vin claramente que a única travesía selvática coa que me terei que contentar é coa que nunha visita ás ruínas de Palenque me ofreceu o guía, de volver por un camiño “na selva” desde os templos maias ata o lugar onde nos esperaba o autobús que nos levara ata alí. Cousa de media horiña de paseo, meu querido Stanley. Ou Livingstone. Ou Serpa Pinto.

E deamos gracias, porque de non ser por ese sistema que nos ofrecen as axencias de viaxes tampouco, eu polo menos, me podería mover da casa.