O RANCHO B-16

Por Pepe de Rocaforte

Hai cousa de cinco anos (¡Como pasa o tempo, Señor!) contei aquí a pequena historia dunha aburrida tarde de domingo en que fun de visita cos meus pais a casa dun matrimonio amigo seu. Andaría eu polos seis ou sete anos e a señora da casa, á vista do meu aspecto enfastiado, apiadouse de min e levoume ó cuarto dos seus fillos, xemelgos uns dez anos maiores ca min, que non estaban na casa, para me entreter con algún dos seus libros de contos mentres eles tomaban café e falaban das súas cousas.

Dese xeito chegou ás miñas mans a novela “El rancho B-16”, cuxa lectura tiven que abandonar cando levaba lido máis ou menos a terceira parte do libro, porque os meus pais consideraron que era hora de marchar. Non sei se iriamos algún outro día de visita á mesma casa, pero se o fixemos non volvín ver aquela marabillosa novela, a obra mestra do xénero de vaqueiros, con toda seguridade.

Pasou o tempo e despois de peripecias varias que non vou repetir porque xa as contei hai cinco anos, cando xa daba por seguro que “El rancho B-16” sería un inalcanzable obxecto de desexo para min, agora, neste preciso mes de outubro de 2020,  encontrei unha información que me aproxima á posibilidade de por fin rematar aquela inesquecible lectura da miña infancia.

De maneira totalmente fortuíta descubrín o nome do autor, Nicolás Miranda Marín, quen tamén utilizou diferentes seudónimos (Nick Maynard, Nick Ramdaim, Joe Sheridan, Jack Broklyn), cos que chegou a publicar máis de setecentas novelas entre 1946 e 1970, tanto do oeste, como policiais ou relatos de guerra, para os cales a súa experiencia como combatente lle valería para escribir, por exemplo, “Héroes del Wolchow”, protagonizada por soldados alemáns nun frente onde tamén combatía a División Azul.

Porque a primeira metade da vida de Nicolás Miranda foi axitada. Nacido en Chipiona en 1919, cando tiña sete meses a súa familia trasladouse a Peñarroya, onde vivía cando ós seus dezasete anos se produciu o levantamento militar de 1936. Ó cumprir os dezaoito anos incorporouse ó exército republicano, na 204 Brigada Mixta, na cal combateu ata o final da guerra. Entón, feito prisioneiro, foi internado no campo de concentración de Pina (Castellón), de onde o trasladaron ó de Valsequillo (Córdoba), e de alí a Cádiz para comparecer ante un tribunal militar por ser considerado prófugo ó non se presentar cando o exército de Franco o chamou a filas en Chipiona. En Cádiz absolvérono e regresou á vila natal, Chipiona, onde se ocupou como albanel, pero cando nas obras chegaba a solicitar traballo un do bando vencedor, botaban a Miranda e dábanlle o posto ó outro. De nada lle valía ser o único da súa casa que traballaba e ter un pai de máis de sesenta anos. Dicíanlle que había ordes de dar traballo ós vencedores e punto.

Estando nas obras do espigón do peirao de Chipiona foino ver Manuel Sánchez Vargas, falanxista, quen o animou a se enrolar na División Azul. (Segundo conta Carlos Caballero Jurado en “La División azul: Historia completa de los voluntarios españoles de Hitler”, algúns líderes falanxistas intentaban atraer a mozos esquerdistas convencidos de que a súa ideoloxía poderíase reconducir cara á Falanxe e ampliar así as bases “pola esquerda” nun momento en que as súas expectativas se frustraran na “crise de Maio”).

En fin, fose polo que fose, Miranda alistouse na D.A. Como el mesmo conta, deixou o pico e a pa e sen lle dicir nada ó capataz nin esperar a que lle pagasen os atrasos marchou e logo dun período de instrución, en setembro de 1941, a escuadra en que se enrolara foi relevar a outra alemá nun búnker de primeira liña no frente ruso. Máis tarde, agregado o seu batallón á 126 división alemá, no transcurso dun combate, ferido por un obús soviético, tivo que sufrir en Soltcy (Rusia Branca), a amputación dunha perna a tres centímetros da ingua. Pouco despois, en abril de 1942 volvía de regreso a España, regreso que Miranda relata así: «Nun tren de feridos cheguei á estación do Norte en Madrid. Estaba chea de xente que nos chamaba valentes, heroes e outros cualificativos entre o son de vítores e marchas militares. Unha enfermeira de faccións alegres deume a benvida axudándome a baixar do vagón. Eu non sabía o manexo das muletas que me deran e mantíñame mal. Estaba mareado, atronado polo ruído da estación. Sentía unha especie de angustia que me fixo chorar, agora no meu país, cando nin sequera me caiu unha bágoa pola dor da ferida producida por aquel xigante de ferro e a puntería do seu único cañón. A enfermeira deuse conta de que me caían unhas bágoas, apertoume o brazo e dixo: “¡Chora e non te coutes. Os valentes tamén choran!” Esto chegoume á alma, fíxome lembrar os malos tratos sufridos en Chipiona. Os momentos, as situacións difíciles polas que pasara loitando, vendo caír a cantos me protexeran, sen coñecer as miñas ideas, os meus sentimentos».

Con dúas cruces vermellas do mérito militar e outras doce condecoracións de guerra abríronselle todas as portas en Madrid. Obtivo un posto na “Secretaría General del Movimiento” e alí debeu gozar de tempo máis que suficiente para escribir toda a súa longa colección de novelas de quiosco.

E miren vostede como son as cousas. Agora que sei quen é o autor daquela xenial novela empezada a ler na miña infancia (por certo: ¿na foto non lle ven a Miranda certa semellanza con Isaac Díaz Pardo?),esfúmaseme o desexo de rematar a lectura de “El rancho B-16”. Prefiro non facer ningunha comprobación que me poida destruir ese recordo tan fermoso dunha aborrecida tarde de domingo na miña infancia.