Regateo

           Cóntame un amigo que en certa ocasión, cando facíamos aquelas viaxes prepandémicas polo estranxeiro, nun país africano perdeu media mañá releando nun mercado por unha figuriña igual á que outro compañeiro de excursión conseguira o día antes por vinte euros. Ó final el pagou vinteún, pero díxolle a todos que a sacara por dezanove. Porque unha cousa é ben certa, se non mercamos máis barato co compañeiro non somos bos negociantes. Unha das mentiras máis comúns é o prezo dunha propiedade pagada ou vendida, sempre mercamos por pouco e vendemos por moito. Corolario: sempre somos máis pillos que os demais.

         Nisto hei de lembrar unha ocasión en Estambul, onde os vendedores de rúa nos asediaban con roupas, a todas luces falsificacións de coñecidas marcas, que quen máis ou quen menos, coa desculpa de que lles servían para sachar as patacas ou para podar as froiteiras, despois de arduo regateo encheron as maletas. De toda aquela barateza. Ó cabo dun mes, quen aínda podía aproveitar algunha desas prendas, a que non perdera a cor, ou quedara para uso dun cativo de tres anos ou para un veciño con exceso de peso e dimensións. Cos cartos daquel desgasto mercabamos en calquera tenda local para anos de uso e desfrute todo o que alí se volveu trapo en poucos días.

         Isto lémbrame aquel dito dos tempos de meus avós: teño un martelo co mango de ferro, cinco reas me custou, seis me dan por el sete eu quero, quen me dea dez leva o martelo”.

         A arte do regateo é tan vella como o primeiro mercadeo que se fixo, porque nunca un vendedor e un comprador se poñerán de acordo de boa maneira. Sen releo cada un ó  seu xeito sentirase enganado, este pensará que aquel o está timando e estoutro tamén.

         Xulio sempre lembra o día en que avisou a súa avoa de que a peixeira da vila, con quen a anciá non chegara a un acordo, estaba tocando a bucina cara a súa casa, pero a avoa, moi tranquila, decidiu esperar, “vouna facer sufrir ata que ceda”. Non sei como acabaría o conto. Esta avoa era unha especialista na arte do regateo, tiña o suficiente sangue frío e paciencia para esperar a que a peixeira claudicase antes de que se lle botase a perder a mercadoría. Un día preguntámoslle por que regateaban, e díxonos “porque as peixeiras son unhas ladroas”. Noutra ocasión fixémoslle a mesma pregunta a unha peixeira, e díxonos “porque a xente non sabe canto custa ir ó mar”.

          Xa non quedan moitas regateiras, pero supoño que será materia de estudio nas facultades de económicas e de psicoloxía, porque o tal non é só un tira afrouxa entre comprador e vendedor, senón un arte no que ambas partes se miran e se calibran, discuten e xuran, este amaga con irse, estoutro con ofenderse, e van cedendo pouco a pouco ata acadar o prezo real do produto, axustado ata a conformidade de cada un. Iso si, unha vez acordado o valor da peza, no mercado dunha vila ou nun zoco árabe, ningunha das partes se pode volver atrás: esa é lei universal. A palabra dada non ten volta. E é de xustiza que o vendedor quede contento e o comprador tamén. E aínda non ha de faltar a vendedora que, satisfeita co acordado, acabe agasallando ó comprador “E a maiores este buraciño para o teu cativo”.

   (Este artigo foi publicado na sección Lingua Proletaria da edición de Barbanza de La Voz de Galicia).