CRÓNICAS DESDE O OUTRO MUNDO (10)

                                                O Curmán de Undochán

      Décadas levaba chamándose Odense: que demos facía unha cidade isleña dinamarquesa (por moi berce de Andersen que fose, se tal, por que non lla dedicaron directamente ao autor) no nomenclátor montevideano? Misterios da proverbial incultura concelleiril! Logo estaba o resto das nosas catro provincias (Lugo, Pontevedra, Coruña) que tiñan ruas na capital uruguaia (Coruña, así sen La, chegou a figurar como destino dunha liña de buses urbanos).

   

Odense, sita no popular barrio de La Unión, ten, alén do nome que lle cambiaron estes días, un feitío semicircular, como reminiscencia da derradeira praza de touros demolida (cara a 1910) a raíz da abolición das touradas. Con isto fica exposto que finalmente se fixo xustiza. Ora, por sobre as catro provincias e/ou ciudades (e algunha cidade a maiores como Santiago de Compostela e Vigo) –todas en barrios non céntricos- está a rua Galicia, sobranceira pola sua historia como vía e pola sua situación xeográfica.

    Pois que data de 1918 e déuse á que ata daquela se chamaba Orillas del Plata… ficando, é obvio, beiras do Prata, no barrio céntrico Galicia Chica, que, antes dos costumeiros recheos de toda cidade marítima, sofría continuas inundacións. Tan era así, que o veciño Juan Vicente Arcos Sabarís (Nogueira-Meis, 1838), pola sua constante acción solidaria, foi homenaxeado polos veciños reiteradamente removidos por aquela causa, como “padre de los españoles residente en esta República”.

     Naquel 1918 Arcos levaba anos finado, mais os galegos montevideanos botaron toda a sua fogaxe para conseguir esta rua e máis que o Día de Galicia fose oficializado (como complemento do Día de España -2 de maio- e do por entón chamado Día da Raza -12 de outubro, denominación, por certo, debida a un uruguaio e que sobreviviu até mediados da pasada centuria). Así se alcanzou, coa autorización gubernativa de ergueren a nosa bandeira xunto da uruguaia e máis da española, e así se adiantou esta Galiza da diáspora á Galiza metropolitana con esa celebración.

Coas desculpas debidas ao defuntiño 

por omitirlle o texto da figuración 

(La Voz de Galicia, setembro/1972)

     En fin, son as ditas algunhas das cincuenta vías urbanas de Montevideo a lembraren fillos destacados da Galiza de alá e de aquí.

Outra aínda témola na praza Galicia, sita en paraxe privilexiada, fronte ao mar e veciña de edificios senlleiros, tal a sede do Mercosul, e así batizada en 1988. Aí foi instalado, anos despóis, o busto de Rosalía de Castro… que ata entón estaba… na praza España, moi perto da efixie da raíña Isabel a Católica (se Castelao acordase!).

     E aínda temos a escuela Galicia. Onde é costume dar a certas escolas nomes de países do mundo, conseguíuse, en 1962, que unha delas levase o nome de Galicia, agasallo excepcional por non sermos país con estado propio.

       A Luís Seoane chamoulle tanto a atención presenciar o canto do hino galego por alunos de tal institución, que o fixo constar nunha das suas “figuraciós”.

     Todo isto a dar idea da singularidade da nosa Terra nestoutra terra tan nosa.

      Dato extemporáneo: Uruguai, humanos, 3 millóns e pico; ovinos, máis de 6 millóns, bovinos, 12 millóns de cabezas.