Por Pepe de Rocaforte
A miña admiración polos escritores noruegueses empezou de rapaz, cando o meu amigo Antonio Prada, que en paz descanse, me pasou para ler “Baixo as estrelas do outono”. Do autor daquel libro, Knut Hamsun, home polémico pola súa ideoloxía pro-nazi, teño comentado algo por aquí nalgunha ocasión. Foi un dos meus novelistas predilectos na adolescencia, época na que lin, relín e superlín canto libro seu chegou ás miñas mans. De Ibsen non me cadrou de escribir, pero tamén as súas obras teatrais deixaron pegada fonda na miña memoria, en particular “Un inimigo do pobo” e “Casa de bonecas”. E para completar un bo trío nórdico algo lin de Björnson, aínda que hoxe o teña un pouco esvaído no recordo.
Pero chegamos a estes tempos que corren e atópome totalmente desnortado, non sei o nome de ningún autor noruegués actual. Mellor dito: non o sabía; empecei a me poñer un pouco ó día neste mes, primeiro con Karl Ove Knausgard, logo con Vigdis Hjorth. Hai máis, pero de momento vou parar aquí.
A forza narrativa de Knausgard impresionoume. Nunha reseña que lin das súas seis novelas autobiográficas, reunidas baixo o título de “A miña loita”, falábase del como un novo Proust. E, home, algún parecido pódeselle atopar (por exemplo na extensión dos textos), pero desde o meu punto de vista a comparanza está un tanto fóra de lugar e o noruegués non precisa de loanzas dese estilo que non o van beneficiar pouco nin moito a ollos do lector.
Knausgard é duro, directo, non cala nada para nada e escribe cunha paixón e un aire de verdade que aínda que algunhas veces perda un pouco o ritmo en parágrafos un tanto reiterativos (por exemplo: «Vaciei a copa, servinme outra, saquei un papel de fumar, metín nel un pouco de tabaco e premino cos dedos, envolvín o papel, aperteille a punta, cerreino, pasei a lingua polo pegamento, quitei o tabaco sobrante e volvino meter no paquete, logo puxen o cigarro na boca e prendino co isqueiro verde»), que a min fanme pensar que utiliza ocasionalmente esta prolixidade superflua para rebaixar a intensidade do tono e tomar un breve descanso, aínda que a veces o propósito non estea debidamente conseguido. A pesar deso é tanta a súa forza que, utilice os medios que utilice, apodérase sempre do teu interese e da túa entrega á lectura desde a primeira liña.
De momento lin o primeiro libro da serie, “A morte do pai”, pero axiña continuarei cos seguintes títulos, porque este volume inicial deixoume totalmente enganchado. Pero para tomar un pequeno respiro, decidín explorar algo máis na narrativa actual de Noruega e botei man de “A herdanza”, de Vigdis Hjorth.
Nunha primeira impresión pensei que os editores decidiran aproveitar o tirón de Knausgard e publicar esta novela que tamén pon patas arriba sen contemplacións, mesmo con crueldade, as relacións dentro dunha familia, relatadas pola máis vella de catro irmáns, xunto cos seus pais, un matrimonio de clase media acomodada. O punto álxido do relato é un feito, ó cal se alude escuramente, de maneira un tanto críptica, nalgúns determinados momentos e que o avisado lector pronto adiviña de que se trata e supón que a autora o vai insinuando e gardando para nos sorprender con el como broche final da historia.
Pero este avisado lector que son eu equivocábase: sen esperar ó final para dalo a coñecer, ese escuro suceso váisenos contar a metade do libro, e a partir de aí a narración, con toda a trama posta ó descuberto, en lugar de perder aire, empeza a acadar a súa máis importante e dramática dimensión. (Digamos entre paréntese que ó contrario que en “A morte do pai”, onde as personaxes aparecen cos seus nomes reais para non dar lugar a interpretacións erradas, en “A herdanza” os nomes son ficticios co cal produce un efecto de maior distanciamento).
Así e todo, tal como avanza o desenvolvemento da historia, apodérase de nós (ou de min: non pretendo involucrar a ninguén) a idea de que os feitos que se nos contan son verdadeiros, sucederon realmente, e a autora estase queimando a pel para narralos., eso é algo que se nota. Estamos diante dun durísimo texto autobiográfico que non nos vai deixar indiferentes. Non dispoño de información para aseguralo, pero non me cabe case ningunha dúbida de que é así e convido ós que poidan estar lendo estas liñas que se animen a lle meter o dente a “A herdanza”. Estou seguro de que me agradecerán o consello.
Ningún comentario:
Publicar un comentario