sábado, 14 de agosto de 2021

Dirac, un sabio rariño.

 

     O físico e divulgador científico Carlo Rovelli, comenta  nun dos seus libros a anécdota de cando Paul Dirac, un dos físicos máis importantes no desenrolo da mecánica cuántica, estaba dando unha conferencia e un dos asistentes levantou a man para dicir, “Perdón, non entendo esa fórmula”. Dirac, tras uns segundo de dúbida, seguiu coa súa charla e entón o moderador interrompeuno para preguntarlle se non quería responder á pregunta que lle fixeran. El, tras dubidar uns segundos respondeu, “non me preguntou nada, fixo unha afirmación, dixo que non entendía a fórmula”. E continuou.

    Dirac, a quen lle debemos moitos dos grandes avances científicos do século XX, foi premio Nóbel de Física con trinta e un anos, pero tamén é un dos exemplos que se acostuman poñer cando se fala do síndrome de Asperguer, que se manifesta pola inflexibilidade, con intereses moi limitados e absorbentes, o cal afecta á comunicación e á interacción social. No seu caso era un home que cando tiña algo en mente nada o distraía. E todo o que facía tiña que estar demostrado e comprobado.

Del cóntanse moitas anécdotas para amosar ata que punto o sabio pode parecer un rariño, tal a ocasión na que un grupo de estudantes lle pasou un traballo co fin de que el o revisase, e tras coller os folios preguntoulles se sabían onde quedaba a oficina de correos. Os estudantes ofrecéronse a acompañalo e cando ían de camiño un deles preguntoulle se podía adiantarlles algo sobre o asunto do traballo e el respondeu que só podía facer unha cousa á vez. Tal vez unha das grandes leccións que lle deu a aqueles futuros científicos: “Non vos distraiades”, “quen moito abarca pouco aperta”. Tamén se conta aquela outra de cando nunha reunión alguén apuntou que ía vento, e entón el levantouse e foi á porta a comprobar que efectivamente había vento. Só a comprobación empírica ratifica o postulado.


Tal era a súa actitude de persoa calada e pouco comunicativa, que os seus compañeiros e colaboradores definiran como “Dirac”, a medida da cantidade mínima de palabras que unha persoa, sen ser muda, pode dicir nunha hora.

Polas súas condicións Paul Dirac estaba condenado a pasar por este mundo como unha vítima da sociedade, sen embargo, ese vivir metido en si, esa constancia e fixación co que tiña entre mans sen deixarse distraer por outras faenas, posibilitou que fixese unhas das máis importantes achegas á física cuántica. A súa ecuación presentada cando só tiña vinte e cinco anos, é toda unha poesía, tanto estética como clara e concisa, para entender o comportamento dos electróns a altas velocidades e a mesma antimateria, sen embargo, el, que tiña esta capacidade de facer fermoso e simple o complicado, preguntado pola poesía dixo que o obxectivo da ciencia é facer comprensible o difícil, mentres que o da poesía é explicar as cousas sinxelas de modo arrevesado, co que, resumindo, ciencia e poesía se asemellan en que son incomprensibles. Era unha opinión.

Dirac deixou escrita esa frase que a moitod nos encanta, “O meu oficio é xogar con ecuacións e escoitar o que me din”. Para el as matemáticas eran un xogo cuxas regras inventou o home mentres que as regras da física as inventa a natureza, pero ó final, dicía, as matemáticas acatan as leis naturais.

(Este artigo foi publicado na sección Lingua Proletaria, na edición de Barbanza de La Voz de Galicia).

Ningún comentario:

Publicar un comentario