MUSEOS DE ESCRITORES

Por Pepe de Rocaforte

Casa de Rosalía

Orhan Pamuk conta, nun libro do que agora non lembro o título, a súa visita ó Museo Dostoyevski de San Petersburgo, onde lle fixo gracia ver un sombreiro cunha nota ó lado que dicía “pertenceu realmente a Dostoyevski”, o cal parece dar a entender que o resto non é de cando o escritor viviu alí, tratándose só dunha posta en escena máis ou menos aproximada á realidade e máis ou menos aceptable.

Claudio Magris refire en “O infinito viaxar” a súa visita ó mesmo Museo Dostoyevski de Leningrado (O nome da cidade cambia segundo as datas, o que me fai lembrar as palabras dunha guía que tiven durante a viaxe que fixen alá: “Agora chámase San Petersburgo, pero eu non vou falar da Orquestra Sinfónica de San Petersburgo, nin do cerco de San Petersburgo, nin da Sinfonía número 7 de Shostakovich, San Petersburgo, porque en todos os casos están rexistrados na miña cabeza como de Leningrado”).

Pero volvamos a Claudio Magris, quen conta “o encanto e a sorpresa” que sentiu ó entrar no Museo Dostoyevski e ver un bastón, un paraugas e un sombreiro (¿Realmente o de Dosto?), e no cuarto dos nenos un cabalo de xoguete deses de bambán, unha boneca, un tinteiro azul, o caderno no que a súa esposa facía anotacións domésticas, etc. Magris veu aboiar alí o misterio da vida, “naquel cuarto onde foi escrito Crime e Castigo,” no que había unhas tazas de café marróns sobre a mesa e unha caixa con té e uns cantos cigarros Laferme esparexidos, todo “tal real”...

Fundación Cela

E claro, dirán vostedes, a impresión que causa no visitante é o que importa. ¿Que máis dá que se trate dunha posta en escena case absolutamente falsa?

A min non me atraen particularmente as visitas a Casas Museo de escritores. Xa contei aquí o sentimento de incomodidade que sentín hai uns anos nunha visita á casa da familia García Lorca en Valderrubio (anteriormente “Asquerosa”), onde prometín para o futuro evitar na medida do posible este tipo de visitas turísticas.

Que lembre agora só estiven, á parte desa dos García Lorca, na casa museo de Rosalía en Padrón e na dos irmáns Mann en Lúbeck. Non visitei, aínda que se atopa na cidade onde vivo, a casa museo da Pardo Bazán, nin a de Cela en Iria, nin a de Dostoyevski en Petersburgo, a pesar de pasar polo seu lado, como polo lado pasei da de Pérez Galdós en Las Palmas. Se caio nalgunha outra, xa o confesarei.