Lixo no santuario

  

Irlanda

    Un día, san Patricio, para demostrar o malo que era vivir en pecado e o tremendo castigo que iso implicaba, fixo un pozo e retou a todos os presentes a baixar para ver como era o inferno. Pero, por se algún atrevido sentía a curiosidade de entrar con intención de desmentir a predicación do bispo, tamén os advertiu de que quen baixase posiblemente non volvería a subir endexamais. Como era de agardar xa ninguén sentiu a curiosidade.

     Hoxe en día, en Irlanda hai multitude deses “pozos de san Patricio” que levan directamente á morada do diaño, e a carón deles acostuma a haber unha árbore que simboliza a vida, coas súas ramas medrando cara ó ceo. O ben e o mal sempre xuntos, case inseparables, e se certamente ninguén ousa cegar esas bocas do inferno, menos aínda se atreven a cortar unhas árbores que veñen a simbolizar a sintonía coa divindade, tanto así que no noso parladoiro dos xoves alguén conta como na construción dunha estrada, por negarse a cortar unha desas árbores sacras, tal vez por medo a algunha vinganza divina, o que debía ser unha recta quilométrica fai unha curva para bordeala.

Milagres de Caión

     Falando do asunto cun amigo que acaba de chegar de Irlanda, asegúranos que esas árbores, nalgúns casos, son verdadeiros vertedoiros onde os paisanos deixan abandonado todo tipo de desperdicios, trapos, cueiros de nenos, suxeitadores, bastóns de anciáns e ata muletas de eivados.

  

Vilarmaior

   Aí, ó citar esas últimas palabras foi cando algún dos presentes o increpou por irrespectuoso, pois se eses son os obxectos alí depositados, aquilo non é un vertedoiro senón un santuario natural onde os fieis practican a curación, como en tantos lugares de Galiza, baixo a ancestral crenza da transmisión da enfermidade, segundo o suposto de que así como podrece o pano ou a prenda de roupa que estivo en contacto co mal, a ferida ou o que ela supura, tamén a enfermidade podrece. Outros obxectos, sen embargo, son unha mostra de agradecemento deixándolle á divindade representada pola árbore os instrumentos usados durante a enfermidade, os bastóns e as muletas que non van necesitar grazas a que as súas súplicas foron atendidas.

     Ó turista retornado fáiselle raro que tantos sexamos os que xustificamos esas supersticións disfrazadas de acto relixioso co amparo da autoridade eclesiástica, e entón amósolle a foto do santuario da Nosa Señora de Vilarmaior que me acaba de mandar un amigo, con todos os panos postos a secar a carón da fonte, como se fai en san Benito de Seráns, no san Adrián de Malpica, nos Milagres de Caión, no san Campio e en tantos outros lugares onde se practica este ritual.

Santo Adrián de Malpica

     O turista aínda pregunta con cara estraña se cremos niso. E Xulio, sempre disposto a pronunciarse, respóndelle que a cuestión non está no que creamos ou deixemos de crer, senón en comprender que ese é un recurso no que se refuxia a desesperación cando non ve remedio, xa sexa porque o médico non dá esperanzas ou porque o proceso de curación é demasiado lento; un recurso que se remonta ós albores da humanidade, que non necesita de demostración empírica senón de simple e humana esperanza; e precisamente por humana non atopou mellor maneira de facelo ca supoñendo que un ser superior está aí para premiarte ou castigarte ou afundirte no pozo máis negro e profundo imaxinable ou subirte á máis alta rama da árbore da vida. Porque a esperanza é o último que se perde.
(Este artigo foi publicado na sección Lingua Proletaria da edición de Barbanza de La Voz de Galicia)