Por Far O'McOW
Cando ante os nosos ollos se abren
tantas cousas fermosas, luminosas e cheas de cor, é natural que vaiamos parando
en cada punto, ollando, deixándonos engaiolar pola palabra de chamada,
“Barato”, “Bonito”. No entorno todos os membros do grupo se espallan polos
diferentes locais probando, tocando e regateando. Gústanos a reprodución dun faraón
semellante ó orixinal de vinte metros de altura que vimos en Karnak a unha
escala 1:2000 polo menos. Ese posto con tantas figuriñas parecía unha desas
nosas santeirías onde deuses e santos de plástico ou escaiola se amosan para
gusto de devotos relixiosos ou da arte. Que pouco nos diferenciamos uns e
outros! Estes entrando nun museo e aqueles nun templo. Estes adorando unha
escultura e aqueles a unha estatua, estes dándolle significado ó que ven e
aqueles tamén.
Xa na visita ó templo de Karnak, o
primeiro templo que nos ensinaron, con aquela longa avenida por onde os
sacerdotes, na festa do deus, o sacaban nunha barca levada a ombros como nos
levamos ó santo sobre as andas, en procesión ata outro templo onde permanecía
como hóspede ou como morador durante uns días, lembreime de costumes tan nosas
como levar ó santo desde a igrexa parroquial ata unha capela onde se venera,
tamén durante uns días para volver logo ó seu “pazo de inverno”, se se me
permite a expresión, como ocorre coa Nosa Señora dos Milagres de Caión (A
Laracha), ou co santo Adrián de Malpica, por exemplo, en que, na primeira, a
Virxe vai pasar unha semana, arredor do oito de setembro, á capela que fica no
monte, onde recibe ós seus devotos e pedichóns; e o segundo, o malpicán, vai a
unha capela fronte ás illas Sisargas, arredor do 16 de xuño, onde tamén atende
con sumo interese os pedidos dos seus fieis e devotos. Así pois, algo que nos
parece tan xenuinamente noso, como é o cambio de domicilio dun santo, xa se
facía no antigo Exipto, para demostrarnos que culturas tan arredadas no tempo e
no espazo, teñen puntos de converxencia, que algún fío nos une a través dos
séculos. E aquí si que non vale preguntar quen copiou a quen. Ninguén copia,
senón que adapta, que se transmite de pobo a pobo, pasando por Grecia e Roma
ata chegar a nós. Outras veces é pura coincidencia.
Tamén en Exipto, a festa esta que
duraba arredor dunha semana das deles (dez días) e nunha estación en que o
traballo non era moito, neste caso en plena canícula de verán, tamén era tempo
de banquetes e bailes, que se ben non tiñan gaiteiros tiñan frautas, cítaras,
arpas e pandeiros, cuxas réplicas se amosan nestas tendas de Khalili e cuxa
imaxe se esculpe no templo de Filae.
E podemos imaxinar aquela procesión
de hai máis de dezaseis séculos saíndo desde o sancta santorum, con toda a maxestosidade
que a cerimonia pide, a través do
longuísimo corredor que o unía co de Luxor, por unha rúa perimetrada de
esfinxes con cabeza de carneiro. E pregunto: Tiñan estes carneiros a mesma
simboloxía que os cápridos dos nosos petróglifos? Quen sabe. Aí están os nosos
animais dándolle significado á vida e estes tamén.
Somos diferentes pero non dispares.
Así cavilabamos mentres regateamos
alí o prezo daqueles cinco centímetros de escaiola pintada que foi baixando
desde os vinte euros ata os tres que pagamos.
Pero a razón do templo era outra e
moi semellante o significado que nós lle damos tantas veces, porque igual que
tantos reis e xenerais ó largo da historia, aquel faraón chamado Ramsés, que
seguramente non pagaba subsidios de mutilación nin pensións de viuvez, si lle
agradecía ós deuses a portentosa vitoria contra os hititas adornando as pareces
con escenas de tal acontecemento, nun lugar onde, ademais dos deuses tamén os
devotos visen o importante que el era, representado en multitude de estatuas e
baixorelevos, só ou en compaña da súa familia e dos seus deuses protectores,
para que ninguén poña en dúbida a boa sintonía coa divindade; o cal non o
distingue moito de tantos ditadores e monarcas modernos que colgan os seus
retratos presidindo aulas, salas de xustiza, e ata algúns templos que inscriben
o seu nome como se de verdadeiros mártires se tratase.
Coma neste o mesmo se facía noutros
que logo fomos vendo, onde ata se preparaba unha estancia especial, unha
capeliña a modo de cuarto de invitados para atender, acoller e darlle acubillo
a algunha divindade que fose de visita ou estivese de paso, como se dunha
persoa de carne e óso que necesitase comer e durmir se tratase.
Seguimos por aquelas rúas atestadas
de arte Kitsh, por aquelas calellas abarrotadas de coloridos produtos, onde
temos que circular en fila de un, asediados polos anunciantes de marabillas
onde roupas, louzas e baratezas se mesturan sen que saibamos que queremos
mercar para facerlle compaña a aquel Ramsés multicolor. E como é condición
natural pecar cos ollos, cobizar o que vemos, ansiar a posesión do alleo e mal
que ben os vendedores sábeno e non perden oportunidade de saír ó noso paso con
reclamos verbais máis eficaces que eses cartaces que inundan as paredes de
todas as cidades do mundo (do primeiro, do segundo e do terceiro) con exemplos
de bo gusto e elegancia na figura dalgún actor de moda, deixámonos convencer,
como se a diferencia entre nós e o famoso só estribase no uso de determinado
perfume ou sombreiro. Ás veces son tan insistentes que ata perdemos a noción do
tempo e do espazo, unha técnica que presumimos moi primitiva, pero tan eficaz
coma a máis moderna campaña publicitaria rompendo a rutina con estridentes
reclamos.
Para os que queiran seguir vendo
diferencias entre aquel mundo e estoutro, só teñen que entrar no mercado
dalgunha das nosas cidades e pasear amosando un mínimo interese entre os postos
de peixe e verdura para oír as chamadas das nosas praceiras, “Vén miña reina”,
“Aquí tes a sardiña máis fresca”, “Teño estes xureliños para ti”... e así
desde cada posto, sen ousar tocarche afagándoche os ouvidos, acariñando o teu
desexo. Aló como aquí.
Pois así nós andabamos pola primeira
das rúas, sen decidirnos a mercar non sei que cousa, porque todo nos apetecía e
nada nos convencía por mor dese temor a ser timado ou enganado, pero
sentíndonos agasallados polas amables invitacións. E ei dicir que en poucos
sitios me sentía tan seguro e cómodo dentro do barullo como alí. Tanto así que
aí comezamos a perder a noción de onde estabamos.
Ningún comentario:
Publicar un comentario