UNHA PRIMAVERA DE VIAXES SEDENTARIAS

Por Pepe de Rocaforte

«En Maio, os narcisos brancos nas colinas dos Avants son tantos, que, vistos de lonxe, parecen xeada». Así empeza un dos capítulos dun libro de viaxes que estou lendo nestes días. E continúa: «Hai devotos que veñen de Escocia a Suíza ver eses outeiros en flor; como hai quen descende de Francia ata o Arno, para ver abrir as primeiras rosas nas Cascinas de Florencia; ou quen fica ata tarde no Mediodía de Italia para asistir, no outono, á caída das follas no Campo Romano [...] Nós non comprendemos que poida haber xente que, de tan lonxe, vaia ver florecer roseiras, espirse árbores, ou baixe, de Suecia e Inglaterra, ata o lago de Como para gozar, dous meses ó ano, de recantos de sombra».

Este libro escribíase entre fins do século XIX e comenzos do XX, cando aínda as viaxes, de vacacións e de pracer, se facían sen présas, sen atafegos de tempo, de maneira ben distinta a como se fan desde mediados do século XX ata, polo menos, hoxe. Non quero dicir que agora non haxa quen colla deportivamente uns días para ir ver pasar as aves migratorias polas lagoas de Villafáfila. Ou que se desprace á Antártida para admirar a caída dun glaciar. Ou viaxe ó Serengeti para escoitar o ouveo dos chacais nas noites estreladas de Tanzania. Todo depende do ben montada que estea a campaña de publicidade e a forza con que nos machaquen as meninxes por medio de carteis nas vidreiras das axencias de viaxes e publicidade en prensa, radio e televisión.

Pensaba nesas cousas, coa amoladura de ver frustradas dúas excursións programadas para esta primavera-verao, deixándome como única alternativa a lectura de libros de viaxes, que non son o mesmo, pero xa sabemos o que pasa cando hai falta de pan.

Tampouco é que considere o xénero viaxeiro como algo de menor contía, se ben nalgunhas ocasións o seu nivel é algo inferior ó esixible. Pero tamén ten cousas moi boas e por se alguén quere ocupar o seu tempo de reclusión cun repaso a esta literatura indícolle algúns títulos cos que se distraer nestes días. Vexan unha ducia deles:

La Biblia en España – George Borrow

La conquista del horizonte – Wenceslao Fernández Flórez

Viaje por España – Theophile Gautier

El viaje – Aldous Huxley

Viaje de Italia – Leandro Fernández de Moratín

Viajes y fantasías – Pérez Galdós

Viaje a las estepas de Astracán y del Cáucaso – Jan Potocki

Peregrinos apasionados – James C. Simmons

Viaje sentimental por Francia e Italia – Laurence Sterne

Viaje por Italia – H. Taine

Roma, Nápoles, Florencia – Stendhal

A pié por la “Costa da Morte” - Josep Maria Espinàs

E, en xeral, (de propina) case todos os libros de Javier Martínez Reverte.

E aínda que non sei se se deben incluír no xénero de literatura de viaxes, non podo deixar de recomendar “Viajes imaginarios y reales”, de Álvaro Cunqueiro, “Diario irlandés”, de Heinrich Böll, e “Al sur de Granada”, de Gerald Brenan. Palabras maiores todos eles.

 Xa ía dar por rematadas estas liñas cando lembrei que de rapaz, ¡hai tantos anos!, dous libros en particular, ningún deles do xénero viaxeiro, foron os principais estimulantes da miña afección ás lecturas de viaxes: “Kim” e “As aventuras de Huckleberry Finn”. Acáboas de nomear e xa me veñen en trebón á memoria os percorridos de Kim pola India en compaña do Lama, camiño do Tibet polo Gran Tronco, ou no terén de Benarés, pola beira do mítico Ganxes. ¿E que direi de Huck Finn, o heroe que lle arrebatou o posto de favorito meu a Tom Sawyer? Cantas veces soñei con imitalo, facerme cunha canoa perdida polas beiras do Mississippi, e marchar na compañía de Jim, o escravo negro, fumando, langreando, cazando e pescando para comer.

Logo, cando se cansen de ler, poden volver á tele e seguir a programación de “Viajar”, máis acorde co estilo turístico de hoxe en día. Tampouco é mala idea, paréceme a min.