A VOLTAS COS CANS

Por Pepe de Rocaforte

Despois do divertimento, chamémoslle canino, da semana pasada, déuseme por botar unha ollada á rede en busca dalgunha curiosidade sobre cans. E o primeiro que atopei foi unha información xornalística na cal se comenta o achado do debuxo dun can, obra de Rembrandt, no museo Herzog Anton Ulrich,  na localidade alemá de Braunschweig.

Tal información levoume, ¿quen o ía dicir?, a máis de corenta anos atrás, a recordar o meu defunto e inesquecible amigo Xaime Enríquez e un día, que algúns amigos lembrarán, en que nos sorprendeu cunha divertida disertación sobre o can de Rembrandt, segundo el chamado Patrass.

Non puiden atopar ningunha outra información co nome do can, ou dun dos varios cans que aparecen nos cadros do pintor holandés, pero aquí deixo a noticia por se a alguén lle interesa profundar no asunto e me pode encontrar a confirmación de que o can do pintor holandés se chamaba Patrass.

Pola miña parte deille un repaso mental a unha relación de cans destacados por unha ou outra razón. O lóxico sería tal vez empezar por Argos, o can de Ulises, quen esperou pacientemente durante vinte anos o regreso do seu amo para, unha vez este de volta en Ítaca, recoñecelo e morrer. ¿Pero como Argos puido chegar a tan vello?, preguntaranse algúns, e eu respondereille que quizais daquela todo o mundo vivise máis tempo, acordémonos se non do patriarca bíblico Matusalén.

Porén, volvendo ós cans, debo confesar que sinto unha debilidade especial por outro do cal Chejov non nos dá o nome, só di que se trata dun lulú branco e moi pouco máis. Aparece en “A dama do canciño”, e se alguén aínda non leu ese relato, débese apresurar a facelo, non lle digo máis.

De cans literarios teño unha verdadeira colección na memoria, pero xa nun nivel inferior: o can dos Baskerville, o valente Cairo Branco de Jack London, os terroríficos sabuxos de Tíndalos de Frank Long, o Pedro Pied-Bot de Curwood...

Acordeime tamén de algo que lin non sei onde, ou me dixo alguén. Seica a raíz da chamada Guerra da Independencia, aquí en Galicia moitos paisanos bautizaban os seus cadelos cos nomes dalgúns xenerais do exército napoleónico. Eu só coñecín un: o Ney dun veciño da miña familia en Ourense, militar el por certo.

Na casa do meu avó materno, por outra parte, os cans levaban nomes xeográficos: Tule, ou París, algún macho; Volga ou Manila, algunha femia. Sobre o motivo de escoller para eles tales nomes non se me ocorreu preguntar entón e hoxe xa é demasiado tarde para atopar quen me responda, o cal me fai chegar á seguinte conclusión: as cousas sempre se deben facer no seu tempo, sen esperar máis. Non sei se esto pega ben aquí, pero compríame un final e non atopaba outro.