Por Pepe de Rocaforte
Recibo uns WhatsApp de Puri Tejelo cunhas fotos de Mondoñedo, fotos que acompaño: unha da fachada da catedral e outra dun dos accesos á cidade, a ponte sobre o río Valiñadares coñecida antigamente como Ponte dos Ruzos, nome que lle sería cambiado polo de Ponte do Pasatempo por ser o lugar onde, segundo conta a lenda, os cóengos da catedral entretiveron á muller do Mariscal Pedro Pardo de Cela cando chegaba á vila co indulto que evitaría o axustizamento do seu home, quen finalmente foi decapitado, naquel mesmo día, na praza da Catedral.
A Puri respondinlle: “Supoño que teriades tempo para manter unha conversa con Cunqueiro”. Ó cal me contestou: “Home... case como mellor, de escoitalo”. Eu nunca tiven ocasión de falar con el, e só o vin un par de veces, unha nunha charla que deu aquí na Coruña e outra nun acto que non lembro de que trataba, ademais de velo e oílo nunha entrevista emitida nos anos setenta do século pasado, no programa de TVE “A Fondo”, de Joaquín Soler Serrano, unha boa maneira para seguilo escoitando hoxe en día.
Con todo, o máis importante é ler a súa obra, razón pola cal regreso hoxe á “Biblioteca 114”, coa que andei a voltas estas semanas pasadas, precisamente con Cunqueiro e “Encuentros, caminos y noticias en el Reino de la Tierra”, unha selección de artigos seus que foran publicados anteriormente en “El Correo Gallego”.
No primeiro destes artigos, “Ponerse en camino”, cita estes incribles versos de Cernuda: “Acaso mis lentos ojos no verán más el Sur, de ligeros paisajes dormidos en el aire”; versos que, confesa Cunqueiro, lle fixeron sentir un golpe de sangue a lle prender o rostro e lle trouxeron á memoria os seus tempos de neno cando oía na noite o asubío da locomotora que pasaba por Lugo cara ó Sur. O artigo remata así: «poñerse en camiño (...) é poñerse a lle dar ó mundo a parcela máis inqueda e pura da propia mocidade».
Máis adiante, no artigo titulado “El Camino de León”, escribe; «Aquí, no Cebreiro, empeza a galaica parte, Galicia ten por fronteira (...) eses catro ou cinco finos e xentís bidueiros que se aliñan ó longo do regueiro (...) son as lanzas dos heroes artúricos (...) e don Galaz (...) é o primeiro, o máis alto, o máis dourado, o que máis secas follas cede ó vento que pasa: as follas de bidueiro caen coma moedas de ouro...»
Así inicia a súa invitación á viaxe, que podemos seguir logo noutro libro seu, “Viajes imaginarios y reales”, onde podemos ler: «Os camiños están puntuais na mañá agardando os pasos do camiñante como un vello can a caricia no lombo pola man do amo concedida».
Bruce Chatwin, escritor de viaxes británico, escribiu: «Viaxamos cunha ansia neurótica por lle ganar terreo ó tempo». Como para rebatelo, coma se o tivese lido, que ó mellor tamén o leu, escribía en cambio Cunqueiro: «Viaxamos coas nosas imaxinacións e recordos, e o que imos creando ou soñando son memorias e saudades. Quizais sexa verdade que o fin último de toda cultura é a invención e a melancolía».
Soñando, ou como tamén seica fixo Chatwin, inventando lembranzas mentireiras, ou, en resumo, recordando viaxes nas que encontramos outras paisaxes e outras xentes, é posible que nos fagamos máis comprensivos con quen non son coma nós e poñamos as bases para facer máis transitables os camiños da convivencia, tan pouco transitables hoxe en día. E perdoen vostedes o tufo moralista, de taco de calendario, que poida desprender este discursiño con que remato. Xa ven: para o meu mal, non son nin un Cernuda, nin un Cunqueiro, incapaz de poñer aquí algo medianamente conmovedor con que finalizar a páxina.
E ben que o sinto, porque son un neurótico dos camiños e o camiñar e gustaríame moito atraer á xente a este meu partido.
Ningún comentario:
Publicar un comentario