A honra ós finados. As Parentalias e Mania

        

        Conta Ovidio que houbo un tempo no que os romanos se esqueceron de honrar ós seus finados, e entón estes, saíron das súas tumbas e vagaban polas rúas queixándose da desmemoria dos seus e facendo todo tipo de falcatruadas, percorrendo os lugares dos vivos.  Este foi a orixe dunha celebración que se facían pasado xa o mediado do mes, en que se honraba ós finados ofrecéndolle incenso e viño, para telos calmados e que non viñesen a importunar ós vivos.

               Eran as Parentais, en que se cerraban os templos, apagábase o lume dos altares e non se celebraban matrimonios. A faba cobraba especial significado, pois había a crenza de que dentro delas se encerraba a alma dos finados, polo que o cabeza da familia as botaba sobre as tumbas ou facía o regreso á casa cuspíndoas cara atrás, para que os finados non viñesen a importunalo.

         Tamén era costume nestas celebracións que o cabeza de familia colgase tantos bonecos ou pelotas de la como persoas libres e escravas houbese na súa casa, para que Mania, a nai dos Manes, os deixase en paz, e no mesmo día da súa festa, os labregos deixaban en capeliñas erguidas nas encrucilladas, os seus aparellos de labranza e sacrificaban algún animal.

         Traemos estas capelas, non só porque este fose o tempo en que os romanos facían estas celebracións en honra dos seus finados, senón tamén para amosar estas capeliñas tan semellantes ós nosos petos de ánimas e esmoleiros, que igual ca aqueles tamén se poñen a beira dos camiños e nas encrucilladas.