QUEN ME DERA EN LOBEIRA

Por Pepe de Rocaforte

           Nunha determinada pasaxe da película “Fillo de Babilonia”, mentres ó volante do seu camión atravesa as chairas desérticas do norte de Irak, sementadas aquí e acolá polos restos case confundidos coa paisaxe das aldeas arrasadas por obra das armas de destrución (¿non masiva?) dos exércitos occidentais, un camioneiro canta algo así como: “Ai, meu fermoso Kurdistán, non hai outra terra no mundo coma o Kurdistán…”

            O camioneiro acaba de recoller a unha vella e o seu neto, kurdos coma el, camiñantes perdidos pola beira da estrada, camiño de Nasiriya, á busca do pai do rapaz e fillo da vella, do cal non teñen noticias desde a guerra do Golfo do ano 1991.

            Oíndo cantar ó camioneiro veume á memoria a primeira (e única) vez que andei por terras de Lobeira. Era a principios da primavera, pero os campos seguían vestidos pola tristeza gris do inverno. Todo estaba deserto e silencioso, nin un paxaro piaba, pero dentro de min empecei a oír a voz de Amancio Prada cantando “Ai, quen me dera en Lobeira”, e pensei que o amor á terra nativa fáinola ver cunha ollada amorosa quizais pouco comprensible para alguén alleo a ela.

            Escribo a raíz de ver un par de películas e ler outras tantas novelas coas que batín non sei se de forma providencial case ó tempo de se producir o atentado contra a revista “Charlie Hebdo”. As películas son “O sal deste mar”, da palestina Annemarie Jacir, e “Fillo de Babilonia”, do iraquí Mohamed Al Daradji. Os libros: “O atentado”, de Yasmina Khadra, seudónimo de Mohamed Moulessehoul, ata o ano 2000 comandante do exército alxerino, e “O pan a seco”, do marroquino Mohamed Chukri.

            Ningunha destas catro obras ten unha relación directa co atentado a “Charlie Hebdo”, pero poden axudar a nos facer unha idea sobre o mundo árabe e as súas relacións con Occidente.

            En “O sal deste mar” cóntase a historia dunha moza nacida en Brooklyn, con pasaporte americano, filla de palestinos exiliados, que viaxa á terra dos seus avós coa idea, entre outras, de recuperar unha casa da súa propiedade en Jaffa.

            Nos mesmos lugares desenvólvese “O atentado”, novela en que un médico palestino a quen lle foi concedida a nacionalidade israelí se ve envolto nun atentado suicida que o obrigará a reconsiderar a súa situación e modificar as súas ideas sobre a convivencia entre israelitas e palestinos.

            Em “Fillo de Babilonia” refléxase a odisea dunha muller kurda en busca dun fillo desaparecido doce anos antes no Irak devastado polas continuas guerras da última vintena.

            “O pan a seco” é a autobiografía do escritor Mohamed Chukri, fillo dun daqueles rifeños levados por Franco para combater na súa “cruzada” contra a República, un rapaz marxinal, criado entre o lumpen de Tetuán, Orán e Tánxer, analfabeto ata os vinte anos, idade en que aprendeu a ler no cárcere coa axuda dun compañeiro de cadea.

            Nin as películas nin os libros son de aparición recente, quizais moitos as coñezades xa. Pero de non ser así recoméndovolas, non só a quen se interese por estas cuestións, senón a quen queira gozar con catro infrecuentes obras de arte.