xoves, 14 de maio de 2015

O KORRUNTXO DO OKUPA




Cómo as cousas que utilisamos acotío son chamadas por nós abreviadamente de puros comodóns. Non só é costume infantoxuvenil, mais tamén dos maiores e desde sempre iso de profe e cole, mani e poli, presi e compa, peli e disco, coca e dépor... Aí tedes, se non, o súper-... (mercado) cando super é calquera cousa ghrande (superman inghlés fronte ao superhome noso). Pola contra o oposto mini- seique non tivo tanta fortuna.
E tamén o sine-... (matógrafo), sendo sine indicador de movemento. Mesmo o -bus (neste caso escollendo o cabo da palabra no canto do prinsipio que sería o máis común), que pode ser auto-, omni- ou micro. É o que chaman os ghramáticos prefixos e sufixos.

Logho poderíamos falar do kilo/quilo-... (metro, vatio, etc.), significando mil, como megha- ven sendo un millón, nonsí? Ou da moto-... sicleta, sendo moto outro indicador de movemento (como en motoneve, motonave, motoserra...). E moto lévame a foto-... grafía, se referindo á lus.
A moto evócame o metro-... (ferrocarril metropolitano, tamén chamado subte-... subterráneo), e o metro transpórtame... ao taxi... (taxímetro, val disir, carro ou coche con medidor de quilometraxe, ou sexa, con taxímetro)... no primeiro caso metro indicando matrís (como en metrópoli) e no seghundo significando medida. E o auto.? Pois sería calquera obxecto que se movese por sí mesmo (por oposisión á antigha tracsión a sanghe, meus pobriños!), sendo así que nós utilisámolo para o automóvil... como lle chamamos turismo ao coche de turismo...
...por onde imos direitiño ás palabras enteiras, que mesmo abrevian duas palabras que foron en orixe, así: microondas (por forno microondas), ou piano (que en sí significa suave en italiano, por pianoforte), ou chelo (por violoncelo, tamén itálico), ou clave (por clavesín ou clavicordio), ou lavadora (por lavarroupa), ou, para seghirmos con aparatos electrodomésticos (normalmente abreviados en electrodomésticos a secas) frighorífico (que tamén designa o establesemento industrial a base de frío). E por qué disimos a tele- (tirado de televisión) e non o tele- (por televisor)? Vedeaí outros dos chamados apócopes, como mili (por milisia)... e xa non nos metamos no campo dos nomes das xentes, maiormente mulleres, como Pili, Mari, Consu, Puri, Tere, Jose, Fransis, Inma, etsétera, etsétera...
E por qué diremos simplemente piso para falar dunha vivenda nun piso que non está a res do chan?

Ningún comentario:

Publicar un comentario