Por Far O'McKwoo
De como Ulises, finalmente, procura a
evocación dos devanceiros.
Daquel
encontro co catedrático Tiresias, Ulises entendeu a necesidade de aconsellarse
antes de cada novo paso, de cada nova decisión, con quen pode aportar a voz da
experiencia evitando arroutadas e inapropiadas decisións, pero, ó mesmo tempo,
despois de tantos desenganos, ¿con quen se pode aconsellar el que vive só e sen
arrimo, que diría a poeta?.
Tiresias
invitouno a visitar o seu despacho, para decatarse de que non necesitaba de
ningunha carteira para saber que debe visitar os consulados e as asociacións de
emigrantes que poidan indicarlle o camiño máis adecuado alí onde se atope, só
que ás veces ata dá vergoña chegar a unha oficina e dicir “Son un universitario
que non sabe andar polo mundo, son un arroutado que presume de portar un alcume
que inviste de intelixencia pero vai tropezando unha e outra vez na mesma
pedra”; nesas oficinas onde os mundos do Máis Aló e do Máis Acó se xuntan, tal
e como lle dicía aquel catedrático, paisano seu, un sabio mestre que empregaba
o tempo en filosofar sobre a memoria e o esquecemento dos emigrantes, un cavilador
que cada noite se reclúe nese antro, tal tenebrosa gruta, aberta a unha escura
calella que queda por detrás do cemiterio de San Luís, un lugar onde a
presencia da morte sinala a vulnerabilidade da vida.
O
sabio Tiresias falaba dos emigrantes como de mortos penando nun purgatorio de
incomprensión as súas ansias de dignidade, pois igual ca estes son arredados do
resto da parroquia, expulsados a onde non molesten. Os emigrantes son como unha
Santa Compaña de desarraigados e descridos podrecendo lonxe do corazón da
patria, unha funesta compaña da que só se libera a noxenta estadea cando
retorna ó fogar patrio, e el mesmo se poñía de exemplo, el mesmo viña sendo un
morto máis da súa terra, un exiliado económico e cultural, que un día arribou a
estes eidos mendigando un salario e renunciando á propia identidade, convertido
nunha ánima en pena por non ter unha oportunidade clara para dedicarse ó seu
oficio na súa terra, despois de cinco intentos falidos de oposicións, nas que
sempre lle gañaban por un punto. Nun país onde a empresa máis segura para un
traballador é a administración pública, e nunca a creación de bens de uso e
consumo que sempre han de vir de fóra; un país rico en recursos que han de ser
elaborados por empresas foráneas. Un país que exporta a materia prima para que
lla devolvan elaborada. Tiresias, pouco lle podía dicir a el que, sen máis
oficio có de busca vidas, non ía atopar solución se non era nunha grande cidade
onde aforrar para a viaxe de volta, unha grande cidade onde ha de evitar as
tentacións da nugalla e da desidia, onde ha de levar unha monástica vida de
sacrificio e reclusión para poder coller un avión en canto teña os cartos
suficientes para retornar ó lugar de onde nunca debeu marchar, antes de que a
preguiza e a apatía o reclúa para sempre, como o recluíron a el. Volver para
pelexar coa ansia de redimir ese país que cuspe ós seus paisanos como se non
houbese terra para eles.
En
pouco tempo, Tiresias recitoulle unha listaxe de nomes coa súa historia
particular, uns que fuxiron por necesidade, e outros por imitación, por envexa
se se quere, cando vían chegar ós seus amigos de infancia con zapatos lustrados
e garabata a aldea natal. Fuxían porque non había forza para enfrontar os
problemas na propia terra e preferían enfrontar os perigos en terra allea,
partir do anonimato para loitar contra nativos tantas veces armados de odio ó
forasteiro, e aceptar traballos que só lles servían para mercar o traxe co que
retornar presumindo dun logro que só acadaban os que fuxían.
-Todos
os nosos paisanos teñen un antepasado emigrante cuxa memoria debería ser a
mellor lección de superación e resistencia. Pero na vez da súa memoria, do seu
exemplo e da lección que aportan, só se lembra o orgullo do retornado, érguense
mediáticos monumentos de ridículo sentimentalismo que afogan a grande decisión
que tomaron, confundindo a morriña coa vaguidade e o valor coa retirada. Un
século atrás despoboouse o país dos mellores profesionais da terra e do mar, e
agora foxe unha mocidade culta e intelixente para facer valer os seus diplomas
en países que teñen as mellores universidades do mundo. Ningún emigrante é un
triunfador -rematou por dicirlle o sabio Tiresias-. E só se sente triunfador
cando pode retornar e amosar o seu logro. Outras veces, o triunfo imposible
obrígao a arrastrar a toda a familia con el ó exilio.
Nese
intre Ulises lembrou as palabras de súa nai cando se despedía dela: “Meu fillo,
en terra allea é máis doado ser escravo que home libre”. Pero daquela
puidéralle máis a ambición.
Ningún comentario:
Publicar un comentario