ESPERANDO ÓS BÁRBAROS

Pepe de Rocaforte

    

esta edición en castelán
reproduce a portada italiana
cun oleo do propio Buzzati alusivo ó tema da novela.

        Retomando un fío anterior, volvo a “O deserto dos tártaros”, de Dino Buzzati, e a aventura do tenente Drogo, militar destinado a unha fortaleza nun lugar perdido da fronteira, onde se espera o asalto duns inimigos indeterminados, os tártaros.

            Na fortaleza transcorre o tempo e nada se sabe, nada sucede. O destino de Drogo será ir deixando pasar os anos nunha inactividade perpetua á espera dun futuro que nunca chega, men­tres se fai vello e se converte nun desarraigado sen ilusións nin esperanzas.

            O tema da espera dun perigo difuso, ou simplemente da espera, é relativamente frecuente na literatura. Relacionado en certo modo coa novela de Buzzati está, por exemplo, “Esperando a Godot”, de Beckett, e algún outro título que agora non me vén á memoria.

            O inicio da historia de Buzzati a min pareceume velo plasmado en imaxes no principio da película “O nome da rosa”. Tempo antes eu mesmo tivera un soño de contido similar, o cal me fixo pen­sar na posibilidade de se trataren de imaxes arquetípicas. Non sei.

J.M. Coetzee

            Tal vez Buzzati tomou a idea do poema de Kavafis, “Esperando ós bárbaros”. Recordemos os versos finais: ...porque cae a noite e non veñen os bárbaros, / e xente che­gada da fronteira / asegura que xa non hai bárbaros. / ¿E que será agora de nós sen bárbaros? / Tal vez ó cabo fosen eles unha solución.

            Aquí, neste punto, outro autor, J. M. Coetzee, toma o relevo e escribe “Esperando ós bárbaros”. Nesta novela Coetzee vai máis alá de Buzzati: a ameaza invisible vaise concretar, ímonos atopar cos bárbaros, uns seres mansos, indefensos, pero gracias a cuxa existencia o Imperio xus­tificará o uso da tiranía, a violencia e a crueldade, non só para sometelos a eles, senón principalmente a nós, os seus súbditos conformistas.