Polo Nadal frío cordial.

Luz e cruces

  

Cruz dun hórreo bergantiñán

          Decembro é un mes frío, ventoso e escuro, pero asemade, sempre foi considerado un mes de renacenza e de esperanza. É o mes dos días máis curtos de todo o ano, pero tamén cando empezan a medrar, e por iso, se os exipcios festexaban a Nun, o protector das terras do Nilo, que tomaba a forma dun touro que porta o sol entre os cornos, na nosa cultura europea celebramos o nacemento de Cristo, como os romanos celebraban o nacemento de Mitra, ambos chamados a luz da vida polos seus seguidores, pois ambos nacen en pleno solsticio, cando o día lle gana horas á noite, ambos nacen nunha escura e fría cova, e asemade ambos son adorados polos máis altos astros do ceo e polos máis pobres pastores.

Hórreo de Oroso

            O refraneiro advirte que Polo Nadal cada ovella ó seu curral, pero tamén que Cando o Nadal nada sinal de boa anada. Son advertencias doadas de entender.

Cruz antropomorfa nun hórreo de Rañobre, Arteixo

            Pero por volver a esas reflexións sobre a duración do día e a importancia do sol, tanto no anímico como no metereolóxico, no relixioso como no traballo de cada día, fixámonos na simboloxía que vemos nos hórreos, onde as crenzas populares conviven en igualdade, e atopamos as cruces tantas veces revestidas con elementos precristiáns, tal ese círculo que en tantas ocasións aparece no cruce dos brazos, como representación clara dun sol, tantas veces incluíndo incluso os raios do astro, como nesa cruz dun hórreo bergantiñán, pero outras veces, cando a poética do canteiro busca máis elaboradas formas de expresión, fura o cruce dos brazos, para deixar pasar a raxeira solar, tal neste hórreo de Oroso, onde se representa o postulado evanxélico de que Cristo é a luz da vida, e onde, pola orientación, deixa pasar os raios do atardecer; ou ese outro de Arteixo, onde vemos a lúa a través do oco da cruz. Neste caso unha icona con figura antropomorfa.

            Como queira que sexa, son invocacións á luz que este mes en concreto, vai cobrar protagonismo a partir do mesmo solsticio, para o que os fastos e os festexos xa nos van preparando desde o primeiro día do mes.