Ons, unha sentinela no Atlántico (VIII)

 O buraco do inferno

  

          Xusto ó dar a volta, virando cara suroeste, anuncian a presencia deste temible lugar unhas cruces que nos falan dalgunha desgracia ocorrida en tan vertixinoso cantil, e cara el imos. É terra abrupta. O océano esténdese ata o infinito, e un servidor imaxina a algún pesco desde este promontorio, mirando ó horizonte, aló pola idade media, preguntándose que había máis aló desa liña onde ceo e mar se xuntan. Esa sería unha pregunta que lle cadraría moi ben a calquera habitante da costa atlántica, e non a un comerciante de panos nacido no Mediterráneo, pero este non é o momento para falar da patria de Colón.

            Camiñamos, pois, cara esas cruces que se erguen sobre o cantil, e nos lembran do perigoso que é o lugar, e sentimos xa de lonxe o ruxir do mar como un touro bravo que loita por desafogar toda a súa furia. Imos, porque a aventura invítanos a explorar paisaxes e sensacións, pero non sen certa precaución. Din que por este illa e por este lugar, rolda un touro negro coma a noite,  coroado por dous cornos de ouro como o sol, exercendo de porteiro deste buraco polo que entran os finados camiño do Outro Mundo. Non é pois o inferno cristiá de lume e maldición o que o touro protexe, senón o mundo dos mortos das mitoloxías gregas, o Hades aquel ó que baixaron heroes como Odiseo cando buscaba consello para seguir a súa longa viaxe. É o touro que de sempre simbolizou o poder fecundativo da natureza, quen anuncia o triunfo da vida sobre a morte, e eses cornos lembran ó sol que fai xerminar as plantas.

            Si, xa de antigo o touro negro estaba asociado á noite e á morte, o seu ruxido ó ruxir do trono, a súa forza á forza fecundadora da natureza, os seus cornos á forza da vida e en conxunto todo el non é máis ca luz que renace tras a noite, a vida da primavera triunfando sobre o ermo inverno, e en Exipto, para simbolizalo mellor, hai pinturas nas que un touro negro transporta o cadáver de Osiris, o deus que vive tras a morte.

            Volvemos daquela a lembrar aquela imaxe que coroaba o pinche dos hórreos, eses cornos rendidos ó chan, eses raios que poden e deben facer medrar a semente, o poder apotropaico dun símbolo que invoca a triunfo da vida sobre a morte, do ben sobre o mal.

            A provincia de Pontevedra é unha provincia rica en mitoloxías gregas, desde o Tui de Tideo, rei de Etolia e o seu fillo Diómedes, ata o Teucro de Pontevedra. Por iso dicía don Celso García de la Riega cando discutía con don Manuel Murguía, que esta non era terra de celtas, senón de gregos e suevos. Cada un tiña a súa tese e ambos tiñan algo de razón.

            O burato do Hades, como lle vou chamar desde agora, é un profundo pozo ó que non lle vemos o final, no fondo do que brúan as augas con tan rouca chamada ó abismo que mete medo; e despois del, o camiño segue polas abruptas costas, deixando ver xa a illa de Sálvora e a punta de Corrubedo, logo os montes da Barbanza e o Iroite, pero tamén no cume desta mesma illa, no mesmo centro dela, erguéndose con toda a maxestosidade permanece o faro de Ons, a guía de navegantes, e, como dixemos no primeiro capítulo, o que nos indica como vén o tempo para a ría segundo a rapidez con que as nubes o cobren.

    

        Percorremos pois a costa atlántica antes de baixar, desde o faro, á praia das dornas, ó lado do peirao, que xa vai sendo hora do xantar.
A volta do camiño e do tempo